Արժանավոր մեր նախնիներին հիշել ու մեծարել պարտավո՛ր ենք

ՏԵՍԱԿՈՆՖԵՐԱՆՍ՝ Ի ԽՈՐՆԱՐՀՈՒՄՆ ՍԵՎԱԿԻ ՀԻՇԱՏԱԿԻՆ

Հայաստանի մշակույթի գործիչների միության նախաձեռնությամբ և Միության պատվավոր անդամ, Միջազգային համագործակցության հարցերով հանձնաժողովի նախագահ Մուշեղ Մխիթարյանի (Մխիթար Մոս-Մուշեղյան) նախագահությամբ երեկ՝ հունվարի 30-ին, տեղի ունեցավ տեսակոնֆերանս՝ նվիրված Պարույր Սևակի ծննդյան 100 ամյակին։ Կոնֆերանսին մասնակցում էին ՀՄԳՄ վարչության անդամ, արձակագիր Սոֆյա Սարգսյանը, Մ. Ռուդոմինոյի անվան Արտասահմանյան գրականության համառուսաստանյան պետական գրադարանի (Մոսկվա) Գրադարանագիտության և մասնագիտական փոխգործակցության կենտրոնի ղեկավար, Ռուսաստանի գրադարանային ասոցիացիայի Միջազգային համագործակցության բաժնի նախագահի տեղակալ Դարյա Բելյակովան, Ժամանակակից մշակույթի ինտերնացիոնալ ակադեմիայի նախագահ Նելլի Կոպեյկինան, Ռուսաստանի գրականագետների միության նախագահ Իրինա Մանինան, Նեպալի միջազգային հասարակական պալատի նախագահ Շրեսխա Դանանժայան, գրական գործիչներ՝ Ռուսաստանից և Բաշկորտոստանից։  
 
Ողջունելով ներկաներին, Մուշեղ Մխիթարյանը հանդես եկավ ծավալուն զեկույցով՝ ներկայացնելով Պարույր Սևակի կյանքն ու գործունեությունը, նրա պոեզիայի նշանակությունն ու ազդեցությունը խորհրդային և ժամանակակից գրականության վրա։ Մուշեղ Մխիթարյանը և Սոֆյա Սարգսյանը բնագրով ընթերցեցին Պ. Սևակի բանաստեղծություններից։ Եվ ոչ միայն նրանք․ հնչեցին այլ ընթերցումներ ևս։ 
 
Մոսկովյան Արտասահմանյան գրականության գրադարանի ներկայացուցիչ Դ. Բելյակովան իր ելույթում նշեց, որ իրենց ֆոնդում առկա են Պարույր Սևակի չորս գրքեր՝ տարբեր լեզուներով։ Մուշեղ Մխիթարյանը ՀՄԳՄ անունից խոստացավ Պարույր Սևակի տուն-թանգարանի տնօրեն, գրականագետ Սևակ Ղազարյանի հետ համատեղել ջանքերը և գրադարանային ֆոնդին հատկացնել նաև Պարուկր Սևակի վերջին հրատարակության հայալեզու գրքեր՝ մոսկվայաբնակ հայ ընթերցողների համար։ Քննարկվեց գրադարանի հետ հուշագիր կնքելու և առաջիկայում Պարույր Սևակին ու հայ այլ դասական գրողներին նվիրված միջոցառումներ կազմակերպելու անհրաժեշտությունը։ Ռուսաստանի գրականագետների միության նախագահ Ի. Մանինան իր խոսքում նշեց, որ վաղուց է ծանոթ և հիացած Պարույր Սևակի գրականությամբ, մասնավորապես՝ «Անլռելի Զանգակատուն» պոեմով։
 
Հանդիպման ավարտին ներկաները պայմանավորվեցին առաջիկայում կրկին հանդիպել՝ քննարկելու գործունեության նոր հեռանկարները։
 
Տեղի ունեցած միջոցառումից հետաքրքրվեցինք ՀՄԳՄ վարչության անդամ, Միջազգային համագործակցության հարցերով հանձնաժողովի նախագահ Մուշեղ Մխիթարյանի (Մխիթար Մոս-Մուշեղյան) տպավորություններով. 
 
- Պարոն Մոս-Մուշեղյան, ինչպե՞ս կգնահատեք տեղի ունեցած հանդիպումը։
 
- Միանշանակ բարձր եմ գնահատում։ Ցավոք, տեխնիկական խնդիրների պատճառով մեր մի քանի գործընկերներ, այդ թվում իմ կողմից ղեկավարվող հանձնաժողովի արտասահմանյան անդամները՝ գրականագետներ Տատյանա Զիմիչը (ՌԴ) և Լյուդմիլա Կուլիկովան (Մոլդովա), չկարողացան միանալ։ Բանն այն է, որ շատ ժամանակ տեխնիկականից զատ՝ ժամային գոտին ևս խանգարող հանգամանք է։ Հյուսիսային Ամերիկայի գրողների միության նախագահ Գենադի Նորդն արդեն հայտնել է իր ափսոսանքը, որ ժամային գոտու պատճառով չի կարողացել միանալ տեսակապին և մասնակցել քննարկմանը։ Իսկ Կանադայի և մեր միջև, ինչպես գիտեք, այդ տարբերությունը հսկայական է։ Բայց, այնուամենայնիվ, հանդիպումը տեղի ունեցավ և տեղի ունեցավ բավական մտերմիկ ու ջերմ մթնոլորտում՝ նախանշելով մեծ հեռանկարներ։ Չեմ ցանկանում առաջ ընկնել ժամանակից․ ամեն ինչ՝ իր ժամանակին, բայց այն, որ մենք պարտավոր ենք հիշել մեր հեռավոր ու ոչ հեռավոր նախնիներին և մեծարել հնարավորինս լայն լսարանի ներկայացնելով՝ պրպտուն մտքին մղում է գտնել նոր առիթներ։
Ինձ համար հաճելի էր տեսնել, որ հետխորհրդային Ռուսաստանում ևս Սևակը ճանաչված է ու սիրված։ 
 
Կոնֆերանսի արդյունքների մասին հետաքրքրվեցինք նաև ՀՄԳՄ նախագահ Նարինե Մակրտումյանից։
 
- Անձնապես ինձ և Միության վարչության բացառապես բոլոր անդամներին մեծապես գոհացնում, հաճախ նաև հիացնում է Միջազգային համագործակցության հարցերով հանձնաժողովի նախաձեռնողականությունը և հետևողական աշխատանքը՝ բարեկամության և մեր մեծերին, առհասարակ հային ներկայացնելու հարցում։ Հանձնաժողովի նախագահը՝ պարոն Մխիթարյանը, հանդիսանում է Հյուսիսային Ամերիկայի գրողների միության պատվավոր անդամ և այդ միության հայկական բաժանմունքի ղեկավարն է։ Նրան ճանաչելով և հիմնվելով վերջին երկու տարիների փորձի վրա, մասնավորապես նկատի ունեմ Վիլյամ Սարոյանի, Հովհաննես Այվազովսկու և Կոմիտասի անվան ամենամյա միջազգային մրցույթների կազմավորումը, չեմ զարմանա եթե նախաձեռնվի նաև Պարույր Սևակի անվան ամենամյա մրցույթ,- եզրափակեց ՀՄԳՄ նախագահը։
 
Ա. ՍԱՐԳՍՅԱՆ
 
 
Помнить и чтить наших достойных предков- мы обязаны
 
30 января 2024 года по инициативе Союза деятелей культуры Армении (СДКА) и под председательством почетного члена Союза, председателя комиссии по международному сотрудничеству - Мушега Мхитаряна (Мхитар Мосс-Мушегян), состоялась онлайн-конференция, посвященная 100-летию Паруйра Севака. В конференции приняли участие член правления СДКА, писатель София Саркисян, Руководитель Центра библиотековедения и профессионального взаимодействия Всероссийской государственной библиотеки иностранной литературы имени М.И.Рудомино, заместитель председателя Секции Российской библиотечной ассоциации по международному сотрудничеству Дарья Белякова, Президент Международной академии современной культуры Нелли Копейкина, президент Союза литераторов России Ирина Манина, президент Международной общественной палаты Непала Шресха Дананджая, литературные деятели из России и Башкортостана... 
 
Приветствуя присутствующих, Мушег Мхитаян выступил с  докладом, в котором представил жизнь и деятельность Паруйра Севака, его значение и влияние на советскую и современную армянскую литературу. Мушег Мхитарян и София Саркисян в оригинале прочитали стихи П. Севака. Были и другие чтения стихов Севака. Представитель московской Библиотеки иностранной литературы Д. Белякова в своей выступлении отметила, что в их фонде есть четыре книги Паруйра Севака на разных языках. Мушег Мхитарян от имени Союза деятелей культуры Армении пообещал совместными усилиями с директором Дома-музея Паруйра Севака, литературоведом Севаком Казаряном выделить библиотечному фонду также книги на армянском языке последнего издания Парукра Севака для армянских читателей, проживающих в Москве. Обсуждался вопрос о подписании меморандума с библиотекой, организации в ближайшем будущем  мероприятий, посвященных Паруйру Севаку и другим класикам. Председатель Союза литераторов России И. Манина в своем выступлении отметила, что давно знакома и восхищена литературой Паруйра Севака, в частности поэмой «Безмолвная колокольня".
В конце встречи присутствующие договорились встретиться снова в ближайшее время, чтобы обсудить новые перспективы деятельности.
 
О состоявшемся мероприятии мы поговорили с членом правления СДКА, председателем комиссии по международному сотрудничеству Мушегом Мхитаряном (Мхитар Мос-Мушегян).
 
- Господин Мос-Мушегян, как бы вы оценили состоявшуюся встречу?
 
- Я определенно ценю это высоко. К сожалению, из-за технических проблем несколько наших коллег, в том числе иностранные члены возглавляемой мной комиссии, литературоведы Татьяна Зимич (Россия) и Людмила Куликова (Молдова), не смогли присоединиться. Дело в том, что в большинстве случаев, помимо технических, часовой пояс также является препятствующим обстоятельством. Геннадий Норд, президент Союза писателей Северной Америки, уже выразил сожаление по поводу того, что не смог присутствовать из-за часового пояса. Эта разница между Канадой и нами огромна. Но, тем не менее, встреча состоялась и прошла в довольно дружеской атмосфере, с большими перспективами. Не будем  спешить, все в свое время, но то, что мы обязаны помнить наших далеких и недалеких предков и чтить их, представляя как можно более широкой аудитории, заставляет проницательный ум находить новые поводы.
 
Мне было приятно видеть, что Севак известен и любим и в постсоветской России.
Мы также поинтересовались результатами конференции у президента MCA Нарине Макртумян.
 
- Лично меня и исключительно всех членов правления Союза удовлетворяет, местами восхищает инициативность и последовательная работа Комиссии по вопросам международного сотрудничества в вопросе дружбы и представления наших великих, армян в целом. Председатель комиссии г-н Мхитарян является почетным членом Союза писателей Северной Америки и руководителем армянского отделения этого Союза. Зная его и основываясь на опыте последних двух лет, в частности, формирование ежегодных международных конкурсов имени Уильяма Сарояна, Ованеса Айвазовского и Комитаса, не удивлюсь, если будет инициирован также ежегодный конкурс имени Паруйра Севака.
 
А. САРКИСЯН