ՀԻՄՆԱԶՈՒՐԿ ԶՈՒԳԱՀԵՌՆԵՐ
Չնայած արդեն սեպտեմբեր ամսվա երրորդ տասնօրյակն է սկսվում, այդուհանդերձ, քաղաքական կյանքը դեռևս առանձնակի աշխուժության նշաններ ցույց չի տալիս: Ուստիև դժվար չէ կռահել, որ հնչած հավաստիացումների մեծ մասն ուղղակի մեռելածին են:
Չնայած արդեն սեպտեմբեր ամսվա երրորդ տասնօրյակն է սկսվում, այդուհանդերձ, քաղաքական կյանքը դեռևս առանձնակի աշխուժության նշաններ ցույց չի տալիս: Ուստիև դժվար չէ կռահել, որ հնչած հավաստիացումների մեծ մասն ուղղակի մեռելածին են:
Չնայած արդեն սեպտեմբեր ամսվա երրորդ տասնօրյակն է սկսվում, այդուհանդերձ, քաղաքական կյանքը դեռևս առանձնակի աշխուժության նշաններ ցույց չի տալիս: Ուստիև դժվար չէ կռահել, որ հնչած հավաստիացումների մեծ մասն ուղղակի մեռելածին են:
1980-ական թվականների սկզբին ՀԿԿ Կենտկոմի 1-ին քարտուղար Կարեն Դեմիրճյանը հանրապետական խորհրդակցություն էր անցկացնում` հանցավորության դեմ պայքարի հարցերի շուրջ:
1980-ական թվականների սկզբին ՀԿԿ Կենտկոմի 1-ին քարտուղար Կարեն Դեմիրճյանը հանրապետական խորհրդակցություն էր անցկացնում` հանցավորության դեմ պայքարի հարցերի շուրջ:
«ՀՀԿ-ի հավասարակշռված ռազմավարության շնորհիվ ցանկացած ծրագրավորած ցուցանիշ հաղթահարելի է»,- «Ավանգարդ»-ի հետ զրույցում նման համոզմունք հայտնեց ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության անդամ Արմեն ԱՇՈՏՅԱՆԸ - Քաղաքական դաշտում ընթացող վերադասավորումների Ձեր մեկնաբանումը թերևս սկսենք խորհրդարանական ընդդիմության բնորոշմամբ:
«ՀՀԿ-ի հավասարակշռված ռազմավարության շնորհիվ ցանկացած ծրագրավորած ցուցանիշ հաղթահարելի է»,- «Ավանգարդ»-ի հետ զրույցում նման համոզմունք հայտնեց ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության անդամ Արմեն ԱՇՈՏՅԱՆԸ - Քաղաքական դաշտում ընթացող վերադասավորումների Ձեր մեկնաբանումը թերևս սկսենք խորհրդարանական ընդդիմության բնորոշմամբ:
Աշուն է: Լրատվամիջոցները, հատկապես քաղաքական ոլորտում գործող լրագրողները կանխագուշակում և փորձում էին հավաստիացնել, թե ներքաղաքական զարգացումները խոստանում են սենսացիաներով առատ աշուն:
Աշուն է: Լրատվամիջոցները, հատկապես քաղաքական ոլորտում գործող լրագրողները կանխագուշակում և փորձում էին հավաստիացնել, թե ներքաղաքական զարգացումները խոստանում են սենսացիաներով առատ աշուն:
Քաղաքապետարանի առևտրի և սպասարկումների վարչության պետ Կարեն Գևորգյանն այս անգամ ավելի շատ ընդհանուր բովանդակության մտքեր արտահայտեց, քան կոնկրետ-իրավիճակային: «Չեմ կարծում, որ լիարժեք արդյունքի հասանք, բայց բավական հաղթահարվել է», «Աշխատում ենք, որ պայքարենք», «Ամենօրյա հսկողություն պետք է սահմանել», «Շուտ-շուտ շրջայցեր ենք կազմակերպում»:
Քաղաքապետարանի առևտրի և սպասարկումների վարչության պետ Կարեն Գևորգյանն այս անգամ ավելի շատ ընդհանուր բովանդակության մտքեր արտահայտեց, քան կոնկրետ-իրավիճակային: «Չեմ կարծում, որ լիարժեք արդյունքի հասանք, բայց բավական հաղթահարվել է», «Աշխատում ենք, որ պայքարենք», «Ամենօրյա հսկողություն պետք է սահմանել», «Շուտ-շուտ շրջայցեր ենք կազմակերպում»:
Գիշերային ակումբների, սրճարանների, այլ օբյեկտների գործունեության թույլտվության ժամկետները թարմացնելու ժամանակն է: Ով թարմացրել է, ով` ոչ:
Գիշերային ակումբների, սրճարանների, այլ օբյեկտների գործունեության թույլտվության ժամկետները թարմացնելու ժամանակն է: Ով թարմացրել է, ով` ոչ:
Լավ բժիշկ, հեղինակություն վայելող, վստահություն ներշնչող մասնագետ փնտրելը, երբ դա անհրաժեշտ է, յուրաքանչյուրի բնական ցանկությունն է ու նաև` իրավունքը: Ռուսաստանից հյուր եկած մանուկն առողջական խնդիր ուներ, և մայրը խնդրեց օգնել` լավ մասնագետ գտնելու:
Լավ բժիշկ, հեղինակություն վայելող, վստահություն ներշնչող մասնագետ փնտրելը, երբ դա անհրաժեշտ է, յուրաքանչյուրի բնական ցանկությունն է ու նաև` իրավունքը: Ռուսաստանից հյուր եկած մանուկն առողջական խնդիր ուներ, և մայրը խնդրեց օգնել` լավ մասնագետ գտնելու:
Հայաստանի ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարար Վարդան Խաչատրյանի և Գերմանիայի տնտեսական համագործակցության և զարգացման նախարարության Հարավային Կովկասի ու Կենտրոնական Ասիայի բաժնի ղեկավար Ռոլֆ Բալդուսի կողմից վերջերս վավերացված պայմանագրի համաձայն գերմանական կողմն արտոնյալ պայմաններով Հայաստանին կհատկացնի 79,5 մլն եվրո, որից 74 մլն եվրոն տրվելու է ֆինանսական, իսկ 5,5 մլն եվրոն` տեխնիկական համագործակցության ծրագրերի համար:
Հայաստանի ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարար Վարդան Խաչատրյանի և Գերմանիայի տնտեսական համագործակցության և զարգացման նախարարության Հարավային Կովկասի ու Կենտրոնական Ասիայի բաժնի ղեկավար Ռոլֆ Բալդուսի կողմից վերջերս վավերացված պայմանագրի համաձայն գերմանական կողմն արտոնյալ պայմաններով Հայաստանին կհատկացնի 79,5 մլն եվրո, որից 74 մլն եվրոն տրվելու է ֆինանսական, իսկ 5,5 մլն եվրոն` տեխնիկական համագործակցության ծրագրերի համար:
Հայ Արիական Միաբանությունը խստորեն դատապարտում է «Իսկական իրավունք» թերթի գլխավոր խմբագիր Հովհաննես Գալաջյանի նկատմամբ իրականացված հերթական ահաբեկչական գործողությունը: Մենք վստահ ենք, որ սա եւս մեկ սադրանք է` կապված համառ լրագրողի մասնագիտական գործունեության հետ:
Հայ Արիական Միաբանությունը խստորեն դատապարտում է «Իսկական իրավունք» թերթի գլխավոր խմբագիր Հովհաննես Գալաջյանի նկատմամբ իրականացված հերթական ահաբեկչական գործողությունը: Մենք վստահ ենք, որ սա եւս մեկ սադրանք է` կապված համառ լրագրողի մասնագիտական գործունեության հետ:
Երեկ ՀՀ պաշտպանության նախարար Միքայել Հարությունյանն ընդունեց Հայաստանի Հանրապետությունում Հունաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան տիկին Պանայոտա Մավրոմիխալիին` վերջինիս դիվանագիտական առաքելությունն ավարտելու կապակցությամբ: Հանդիպման սկզբում անդրադառնալով վերջին տարիների օրեցօր խորացող հայ-հունական ռազմական համագործակցությանը` նախարարը բարձր գնահատեց դեսպանի ներդրումը` մաղթելով նրան հաջողություններ հետագա գործունեությունում:
Երեկ ՀՀ պաշտպանության նախարար Միքայել Հարությունյանն ընդունեց Հայաստանի Հանրապետությունում Հունաստանի արտակարգ և լիազոր դեսպան տիկին Պանայոտա Մավրոմիխալիին` վերջինիս դիվանագիտական առաքելությունն ավարտելու կապակցությամբ: Հանդիպման սկզբում անդրադառնալով վերջին տարիների օրեցօր խորացող հայ-հունական ռազմական համագործակցությանը` նախարարը բարձր գնահատեց դեսպանի ներդրումը` մաղթելով նրան հաջողություններ հետագա գործունեությունում:
ՀՀ պաշտպանության նախարար Միքայել Հարությունյանը ներկա գտնվեց Լեռնային Ղարաբաղում սեպտեմբերի 5-15-ը անցկացվող ԼՂՀ պաշտպանության բանակի միավորումներից մեկի պլանային վարժանքին: Հրամանատարաշտաբային զորավարժությունների մարտական հրաձգության փուլին ներկա էին նաև ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանը, ՀՀ ԶՈՒ բարձրաստիճան սպայական կազմի ներկայացուցիչներ:
ՀՀ պաշտպանության նախարար Միքայել Հարությունյանը ներկա գտնվեց Լեռնային Ղարաբաղում սեպտեմբերի 5-15-ը անցկացվող ԼՂՀ պաշտպանության բանակի միավորումներից մեկի պլանային վարժանքին: Հրամանատարաշտաբային զորավարժությունների մարտական հրաձգության փուլին ներկա էին նաև ԼՂՀ նախագահ Բակո Սահակյանը, ՀՀ ԶՈՒ բարձրաստիճան սպայական կազմի ներկայացուցիչներ:
Համաձայն ՀՀ ՊՆ ռազմական ոստիկանության և Ռուսաստանի Դաշնության իրավապահ մարմինների միջև պայմանավորվածության, ՌԴ իրավապահների կողմից Ռուսաստանի Դաշնութ յունում հայտնաբերվել և ՀՀ ՊՆ ռազմական ոստիկանության աշխատակիցների ուժերով Մոսկվա-Երևան չվերթով Հայաստան են տեղափոխվել ռազմական հետախուզման մեջ գտնվող նախկին 3 զինծառայողներ (1 սպա, 2 զինվոր):
Համաձայն ՀՀ ՊՆ ռազմական ոստիկանության և Ռուսաստանի Դաշնության իրավապահ մարմինների միջև պայմանավորվածության, ՌԴ իրավապահների կողմից Ռուսաստանի Դաշնութ յունում հայտնաբերվել և ՀՀ ՊՆ ռազմական ոստիկանության աշխատակիցների ուժերով Մոսկվա-Երևան չվերթով Հայաստան են տեղափոխվել ռազմական հետախուզման մեջ գտնվող նախկին 3 զինծառայողներ (1 սպա, 2 զինվոր):
Մոնթե Մելքոնյանի անվան ռազմամարզական վարժարանի պետ, փոխգնդապետ Վիտալի Ոսկանյանի հետ շփման առաջին պահից հասկանում ես, որ գործ ունես ուժեղ անհատակա նության և բարդ խառնվածքի հետ, փոխգնդապետը կարող է զարմացնել իր անսպասելի անկեղծությամբ և դիվանագիտական պատասխաններով:
Մոնթե Մելքոնյանի անվան ռազմամարզական վարժարանի պետ, փոխգնդապետ Վիտալի Ոսկանյանի հետ շփման առաջին պահից հասկանում ես, որ գործ ունես ուժեղ անհատակա նության և բարդ խառնվածքի հետ, փոխգնդապետը կարող է զարմացնել իր անսպասելի անկեղծությամբ և դիվանագիտական պատասխաններով:
Արտախորհրդարանական դարձած իր շատ ու շատ բախտակիցների նման Հայաստանի ազատական առաջադիմական կուսակցությունը նույնպես Նախագահի ընտրություններից առաջ փորձում է ապահով տեղ որոնել այս կամ այն թեկնածուի բանակում£ ՀԱԱԿ առաջնորդ Հովհաննես Հովհաննիսյանը նպատակ ունի «քաղաքականությունը Հայաստանում բերել իրական դաշտ», անշուշտ, ոչ միայնակ, այլ ՀՀ առաջին նախագահի հետ դաշինքով£ ¬ Երկրում ստեղծված է բավականին ծանր իրավիճակ£ Տնտեսական, քաղաքական, բարոյահոգեբանական, արտաքին հարաբերությունների ոչ ճիշտ ձևավորման բազմաթիվ խնդիրներ կան, որոնք լուծումներ են պահանջում£ Բայց այն համակարգը, որը ստեղծվել է 10 տարվա ընթացքում և որը ցանկություն ունի վերարտադրվելու, պետք է հստակ հասկանալ, որ այն հնարավորություն չունի այս հարցերը լուծելու£ Մեզ սպասվում է բավականին տխուր իրավիճակ£ Այս մռայլ անորոշության մեջ Հովհաննես Հովհաննիսյանը տեսնում է մի լուսավոր կերպար` Լևոն Տեր¬Պետրոսյանին, ում վերադարձը որպես «պատմական անհրաժեշտություն» է որակում:
Արտախորհրդարանական դարձած իր շատ ու շատ բախտակիցների նման Հայաստանի ազատական առաջադիմական կուսակցությունը նույնպես Նախագահի ընտրություններից առաջ փորձում է ապահով տեղ որոնել այս կամ այն թեկնածուի բանակում£ ՀԱԱԿ առաջնորդ Հովհաննես Հովհաննիսյանը նպատակ ունի «քաղաքականությունը Հայաստանում բերել իրական դաշտ», անշուշտ, ոչ միայնակ, այլ ՀՀ առաջին նախագահի հետ դաշինքով£ ¬ Երկրում ստեղծված է բավականին ծանր իրավիճակ£ Տնտեսական, քաղաքական, բարոյահոգեբանական, արտաքին հարաբերությունների ոչ ճիշտ ձևավորման բազմաթիվ խնդիրներ կան, որոնք լուծումներ են պահանջում£ Բայց այն համակարգը, որը ստեղծվել է 10 տարվա ընթացքում և որը ցանկություն ունի վերարտադրվելու, պետք է հստակ հասկանալ, որ այն հնարավորություն չունի այս հարցերը լուծելու£ Մեզ սպասվում է բավականին տխուր իրավիճակ£ Այս մռայլ անորոշության մեջ Հովհաննես Հովհաննիսյանը տեսնում է մի լուսավոր կերպար` Լևոն Տեր¬Պետրոսյանին, ում վերադարձը որպես «պատմական անհրաժեշտություն» է որակում:
Որ երկրի տնտեսության վրա զբոսաշրջության ազդեցությունը մեծ է, անվիճելի է: Այլ խնդիր, որ առայժմ բարդ է այդ ազդեցության չափերը հաշվարկելը:
Որ երկրի տնտեսության վրա զբոսաշրջության ազդեցությունը մեծ է, անվիճելի է: Այլ խնդիր, որ առայժմ բարդ է այդ ազդեցության չափերը հաշվարկելը:
Կամ թե ինչպե՞ս պլագիատ անել չկարդացած գիրքը «Մեգիրան», Կոելոն, ես, Նիցշեն (Սկիզբը` նախորդ համարում) Ես երկար ժամանակ որոնել եմ հանրային գիտակցության արմատական փոփոխություն իրականացնելու ընդունակ մեխանիզմ, ու մի օր, ինչպես արդեն ասել եմ, «Մեգիրան» տրվեց ինձ երազում:
Կամ թե ինչպե՞ս պլագիատ անել չկարդացած գիրքը «Մեգիրան», Կոելոն, ես, Նիցշեն (Սկիզբը` նախորդ համարում) Ես երկար ժամանակ որոնել եմ հանրային գիտակցության արմատական փոփոխություն իրականացնելու ընդունակ մեխանիզմ, ու մի օր, ինչպես արդեն ասել եմ, «Մեգիրան» տրվեց ինձ երազում:
ԱԺ աշնանային նստաշրջանի առաջին քառօրյայում մերժվեց ՀՅԴ խմբակցության կողմից ներկայացված «Թիկնազորային ծառայության մասին» օրինագիծը£ Ինչո՞ւ այն չընդուն վեց հարցին` պատասխանում են ԱԺ փոխնախագահ Վահան Հովհաննիսյանը և պատգամավոր Աշոտ Տոնոյանը£ ::
ԱԺ աշնանային նստաշրջանի առաջին քառօրյայում մերժվեց ՀՅԴ խմբակցության կողմից ներկայացված «Թիկնազորային ծառայության մասին» օրինագիծը£ Ինչո՞ւ այն չընդուն վեց հարցին` պատասխանում են ԱԺ փոխնախագահ Վահան Հովհաննիսյանը և պատգամավոր Աշոտ Տոնոյանը£ ::
- Իմ հաստատ համոզմամբ` շատ շատերը չեն կարդացել «Թիկնազորային ծառայության մասին» օրինագիծը£ Բայց այն հրատապ է և անչափ կարևոր£ Դուրս եկեք Բաղրամյան փողոց£ Փողոցի կենտրոնում` լայնարձակ ջիպեր և այս ու այն կողմ շարված ջիպերի տերերի թիկնապահներն են£ Հայաստանում կան 10¬ից ավելի թիկնապահական ծառայության օֆիսներ, որոնց աշխատանքը ոչ ոք չի կոորդինացնում, իսկ նախագծով առաջարկվում էր բարդ ընթացակարգով լիցենզավորում£ Այն սահմանափակումները, որ մենք առաջարկում ենք այս օրենքում թիկնապահական ծառայությունները գրանցելու համար, միգուցե մտահոգո՞ւմ են ինչ¬որ մարդկանց£ Օրինակ` որ դատված չլինի, թմրամոլ չլինի£ Գուցե մարդկանց պետք է, որ հենց ա՞յդ տեսակն իրեն պաշտպանի£ :
- Իմ հաստատ համոզմամբ` շատ շատերը չեն կարդացել «Թիկնազորային ծառայության մասին» օրինագիծը£ Բայց այն հրատապ է և անչափ կարևոր£ Դուրս եկեք Բաղրամյան փողոց£ Փողոցի կենտրոնում` լայնարձակ ջիպեր և այս ու այն կողմ շարված ջիպերի տերերի թիկնապահներն են£ Հայաստանում կան 10¬ից ավելի թիկնապահական ծառայության օֆիսներ, որոնց աշխատանքը ոչ ոք չի կոորդինացնում, իսկ նախագծով առաջարկվում էր բարդ ընթացակարգով լիցենզավորում£ Այն սահմանափակումները, որ մենք առաջարկում ենք այս օրենքում թիկնապահական ծառայությունները գրանցելու համար, միգուցե մտահոգո՞ւմ են ինչ¬որ մարդկանց£ Օրինակ` որ դատված չլինի, թմրամոլ չլինի£ Գուցե մարդկանց պետք է, որ հենց ա՞յդ տեսակն իրեն պաշտպանի£ :
¬ Օրինագծերը մշակելիս պետք է զուգահեռներ անցկացնել ժողովրդի կենսամակարդակի հետ£ Մեր իրականությունում ոչ մի պրոֆեսիոնալ թիկնապահ 50 հազար դրամով աշխատանքի չի անցնի£ Եթե տվյալ օրենքը չի ապահովում ժողովրդի սոցիալական վիճակը, ուրեմն բախումներն անխուսափելի են£ Եթե հրամայական է դառնում օրինագծի ընդունման անհրաժեշտությունը, նշանակում է դրան զուգահեռ օրինագիծ ևս պետք է մշակել£ «Թիկնազորային ծառայության մասին» օրինագծի շուրջ խորհրդակցությունների և քննարկումների ընթացքում ես փորձեցի խնդիրը համադրել սպորտի հետ£ Միաժամանակ առաջարկեցի, որ անձնական և ձեռնարկատիրական պահպանությունները տարանջատվեն£ Դրանք շատ տարբեր են նաև մասնագիտական առումներով£ Կարծում եմ, որ այդ օրինագծում բազմաթիվ թերություններ կան£ Դրանք պետք է շտկել, նոր առաջարկներով լրացնել և համապատասխանեցնել այսօրվա կենսամակարդակին և պահանջներին£ Կյանքը ինքն է թելադրում` թե ինչպիսին պետք է լինի օրենքը, իսկ անհատներն ուղղակի ուղղորդում են դրանք, ճիշտ զարգացման ուղիներ որոնում£ ՆՈՐ ԵԹԵՐԱՇՐՋԱՆ Հանրային ռադիոն և հեռուստատեսությունը ունկնդրին և հեռուստադիտողին խոստանում են նոր եթերաշրջանում թարմացնել եթեր հեռարձակվող հաղորդումները:
¬ Օրինագծերը մշակելիս պետք է զուգահեռներ անցկացնել ժողովրդի կենսամակարդակի հետ£ Մեր իրականությունում ոչ մի պրոֆեսիոնալ թիկնապահ 50 հազար դրամով աշխատանքի չի անցնի£ Եթե տվյալ օրենքը չի ապահովում ժողովրդի սոցիալական վիճակը, ուրեմն բախումներն անխուսափելի են£ Եթե հրամայական է դառնում օրինագծի ընդունման անհրաժեշտությունը, նշանակում է դրան զուգահեռ օրինագիծ ևս պետք է մշակել£ «Թիկնազորային ծառայության մասին» օրինագծի շուրջ խորհրդակցությունների և քննարկումների ընթացքում ես փորձեցի խնդիրը համադրել սպորտի հետ£ Միաժամանակ առաջարկեցի, որ անձնական և ձեռնարկատիրական պահպանությունները տարանջատվեն£ Դրանք շատ տարբեր են նաև մասնագիտական առումներով£ Կարծում եմ, որ այդ օրինագծում բազմաթիվ թերություններ կան£ Դրանք պետք է շտկել, նոր առաջարկներով լրացնել և համապատասխանեցնել այսօրվա կենսամակարդակին և պահանջներին£ Կյանքը ինքն է թելադրում` թե ինչպիսին պետք է լինի օրենքը, իսկ անհատներն ուղղակի ուղղորդում են դրանք, ճիշտ զարգացման ուղիներ որոնում£ ՆՈՐ ԵԹԵՐԱՇՐՋԱՆ Հանրային ռադիոն և հեռուստատեսությունը ունկնդրին և հեռուստադիտողին խոստանում են նոր եթերաշրջանում թարմացնել եթեր հեռարձակվող հաղորդումները:
(Սկիզբ` «ԱՎԱՆԳԱՐԴԻ» թիվ 34-ում) (Լրագրողի մտորումներ) Սերնդեսերունդ նահատակվածների այդ արյունը եղավ այն սրբազան շաղախը, որը ձևավորեց մեր ազգային նկարագիրը, մեզ տվեց ազգային կերպարանք, ազգային մտածողություն, յուրահատուկ մի հոգեկերտվա°ծք:
(Սկիզբ` «ԱՎԱՆԳԱՐԴԻ» թիվ 34-ում) (Լրագրողի մտորումներ) Սերնդեսերունդ նահատակվածների այդ արյունը եղավ այն սրբազան շաղախը, որը ձևավորեց մեր ազգային նկարագիրը, մեզ տվեց ազգային կերպարանք, ազգային մտածողություն, յուրահատուկ մի հոգեկերտվա°ծք:
(Սկիզբ` «Ավանգարդի» թիվ 34-ում) - Ի՞նչ ես ուզում դրանով ասել,-լսվեց մոր ձայնը:
(Սկիզբ` «Ավանգարդի» թիվ 34-ում) - Ի՞նչ ես ուզում դրանով ասել,-լսվեց մոր ձայնը:
1. Ալաշկերտից մինչև Երևան Խենթ ու խելառ մանկության, հախուռն պատանեկության Գուսանագյուղում թողնված արահետներում չեն խունացել վառվռուն գույները թատրոնի պաշտամունքով վարակող պատկերների` ժողովրդական տոնախմբության վերափոխվող հազվադեպ ելույթները ինքնագործ խմբերի. ջահելների` ինքնաբուխ պար թնդացնող կենսախինդ համերգները ազգային նվագարանների վրա. թատերական «արշավանքները» դեպի Լենինական տարածաշրջանի միակ ավտոմեքենայով` հոր «Սուդաբեկեր»¬ով կամ ավտոբուսով. Ալաշկերտից գաղթած պապերի ու հեռու արոտավայրերում ծվարած խաշնարածների համով-հոտով պատմությունները հին¬հին օրերի նշանակալից դեպքերի ու դեմքերի մասին. մինչև ուշ գիշեր ձգվող խնջույքներն ու ծավալվող զրույցները գրականության շուրջ նահապետական խստաբարո նիստուկացով, հյուրընկալ իրենց օջախում… Արտիստական ընդգծված աշխուժությամբ մեծ ու փոքրին սիրելի Ռոբերտը ուսուցչուհի մոր «տեր¬թոդիկյան» հետևողականությամբ գերազանց սովորելով դպրոցում` արդեն յոթերորդ դասարանում կայացնում է դերասան դառնալու հաստատուն որոշում, նախաձեռնող ակտիվությամբ հետաքրքրաշարժ դարձնում արտադպրոցական կյանքը£ Ներշնչված Մռավյանի անվան թատրոնում պարբերաբար հարստացվող տպավորություններից, տարված Կարո Արծրունյանի, Արզո Արզումանյանի, Արտավազդ Փաշայանի ու մյուս արտիստների անմիջական խաղի կախարդանքով` ապավինում է սեփական կամային ուԺեղ հատկանիշներին ու վաղ դրսևորված կազմակերպ չական տաղանդին և վստահաբար ձեռնարկում Արամաշոտ Պապայանի «Շշմեցնող հարված» պիեսի բեմադրությանը` շուրջը համախմբված դասընկերներով£ Եվ հայտնվում զավեշտալի իրավիճակում£ Գաղափար չունենալով «կուլիս» հասկացությունից` դպրոցի դահլիճի փոքրիկ բեմը դարձնում է ֆուտբոլի խաղադաշտ£ Ծերունի հաղորդավարին նստեցնում է կենտրոնում` տակառի վրա£ Փոխանցումներից մեկի ժամանակ գնդակը դահլիճ է ընկնում£ Զվարճասեր համագյուղացիները երկար պահում են այն իրենց մոտ` չկասկածելով, որ ձախողում են ներկայացումը£ Զայրույթից կաս¬կարմիր կտրած «բեմադրիչ» Ռոբերտ Հարությունյանը փակում է վարագույրն ու բղավում. «Ռադներդ քաշե°ք, ներկայացումը վերջացավ»… Այդպես էլ միջնակարգն ավարտելուց հետո (բազմակողմանի գիտելիքներով «սպառազինված» հրաշալի կադրեր էր տալիս այն ժամանակ գյուղի դպրոցը), դույզն¬ինչ գաղափար չունենալով նեղ մասնագիտական պահանջների մասին, համարձակ դիմեց Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտ£ Առաջին անհաջող փորձը ավելի սրեց դերասան դառնալու ձգտումը£ Մռավյանցիների բարյացակա մությամբ, Ռազմիկ Վարդանյանի հիմնավոր նախապատրաստությամբ հաջորդ ուսումնական տարում հաջողություն ունեցավ` անեկդոտային պատմություններով գերազանց հանձնելով ընդունելության քննությունները և ընդգրկվելով Վարդան Աճեմյանի հավաքած վերջին դերասանական կուրսում£ 2. Այդ հանճարեղ երեխան Մասնագիտական քննություններից հետո Աճեմյանն արդեն առանձնացրել էր իր ընտրած դիմորդներին` Ռուդոլֆ Ղևոնդյան, Հարություն Մովսիսյան, Ալիս Կապլանջյան, Կարինե Սուքիաս յան, Հասմիկ Ալեքսանյան, Ռոբերտ Հարությունյան… 14¬ի փոխարեն` 18¬ին£ Խստապահանջ էր ուսանողների նկատմամբ£ Մինչև հատվածների բեմադրություններին անցնելը ամեն դասի մի նոր էտյուդով պիտի ներկայանային£ Ռոբերտը հատկապես գրավեց վարպետի ուշադրությունը առաջին ուսումնական դերով (Մարկոս-«Ատամնաբույժն արևելյան») և սիրելի դարձավ£ Իր սաներին նա չէր ծանրաբեռնում տեսությամբ£ Ստանիսլավսկու սիստեմի մանրակրկիտ պատվաստը չէր գերնպատակը, այլ գործնականում յուրաքանչյուրի օժտվածության սահմանները բացահայտելը, բեմական ընդհանուր կուլտուրա և դերասանական անհրաժեշտ յուրահատկություններ դաստիարակելը£ Այս առումով հրաշապատում շրջան էր Գոգոլի «Ռևիզոր»¬ի բեմադրութ յունը£ Գործնական անփոխարինելի դարբնոց, որ ստեղծագործական դաժան որոնումների երկու տարիների ընթացքում անհամեմատ շատ գիտելիքներ տվեց, քան հաստափոր մի շարք դասագրքեր£ Երևի թե հարյուր տարբերակ փորձեցին (անպայման նկարիչների ակտիվ ներկայությամբ` դա շատ կարևոր էր նրա համար), մինչև հասան այն որակին, որով, Աճեմյանի մտադրությամբ, կարելի էր ներկայանալ մայր բեմում£ Ամենքն էին ոգևորված Քաղաքագլխի (Ռ. Ղևոնդյան), Խլեստակովի (Հ. Մովսիսյան), Լուկա Լուկիչի (Բ. Գրիգորյան), Օսիպի (Ռ. Հարությունյան) կերպարների հագեցվածությամբ, չնայած դերակատարներից ոչ մեկին չէր հաջողվել լիովին թատերայնացնել Աճեմյանի` իրենց բնութագրականությամբ ապշահար անող ցուցադրությունները£ Նրանից սովորել նշանակում էր սպունգի նման կլանել, սեփականել ասածն ու արածը£ Կարելի էր առանց քաշվելու բանավիճել հետը, ողջ խորքով ճշգրտել առաջադրած խնդիրները£ Նրբազգաց ու խոցելի, անմիջական ու մատչելի էր Աճեմյանը մարդկային հարաբերություններում£ Կուրսից նեղանում էր երբեմն` ջահելություն էին անում, դասերը կողմնակի զբաղմունքով խանգարում… Եվ խռովկան երեխայի նման թողնում հեռանում մինչև ներողություն ստանալը£ Կուրսի հաշտարար բանագնացը Ռոբերտն էր, ով ամեն միջադեպ հարթելուց մի արտասովոր գիծ էր գտնում վարպետի մեջ£ Միամիտ, բարի ու բազմաշերտ այդ արվեստագետը խորաթափանց դիտողականություն ուներ, բնավորություն որսալու սրված զգացում£ Ում բախտ է վիճակվել նրա հանպատրաստից ծաղրանկարի «բնորդը» լինել, կվկայեն այդ մասին£ Իր ծաղրանկարների փակ աչքերի առիթով դժգոհելիս Ռոբերտն էլ համոզվեց. «Փակ աչքերով գյուղացի տղա ես»… Ուշագրավ շատ պատմություններ են կապված տաղանդաշատ բեմադրիչ-մանկավարժ Վարդան Աճեմյանի` այդ հանճարեղ երեխայի հետ, ով ամբողջովին ներծծված էր մշակութային բազմազան իմպուլսներով£ Ասենք, ժամանակներն էլ մշակույթ ծնող, կայացնող էին£ Աճեմյանի դաստիարակած դերասան Ռոբերտ Հարությունյանը պետք է նկատվեր XX դարի հայ թատրոնի լավագույն բեմադրիչներից մեկի կողմից ևս` Հրաչյա Ղափլանյանի£ Ռուբեն Հախվերդյանի բեմադրած կուրսային հատվածում («Օրփեոսը իջնում է դժոխք»¬ից) որպես Տաթևիկ Ղափլանյանի խաղընկեր կերպար ստեղծելով մեն¬մի արտահայտությամբ. «Ես չգիտեի…»£ 3. Փոքր դերերը մեծացնելու շնորհով Դերասանի համար երկնային պարգև էր Աճեմյանից կրթվելուց հետո ընդգրկվել Ղափլանյանի թատերական բոհեմի մեջ£ Երանություն էր նրա բեմադրությունների մասսայական տեսարաններում հանդես գալն անգամ:
1. Ալաշկերտից մինչև Երևան Խենթ ու խելառ մանկության, հախուռն պատանեկության Գուսանագյուղում թողնված արահետներում չեն խունացել վառվռուն գույները թատրոնի պաշտամունքով վարակող պատկերների` ժողովրդական տոնախմբության վերափոխվող հազվադեպ ելույթները ինքնագործ խմբերի. ջահելների` ինքնաբուխ պար թնդացնող կենսախինդ համերգները ազգային նվագարանների վրա. թատերական «արշավանքները» դեպի Լենինական տարածաշրջանի միակ ավտոմեքենայով` հոր «Սուդաբեկեր»¬ով կամ ավտոբուսով. Ալաշկերտից գաղթած պապերի ու հեռու արոտավայրերում ծվարած խաշնարածների համով-հոտով պատմությունները հին¬հին օրերի նշանակալից դեպքերի ու դեմքերի մասին. մինչև ուշ գիշեր ձգվող խնջույքներն ու ծավալվող զրույցները գրականության շուրջ նահապետական խստաբարո նիստուկացով, հյուրընկալ իրենց օջախում… Արտիստական ընդգծված աշխուժությամբ մեծ ու փոքրին սիրելի Ռոբերտը ուսուցչուհի մոր «տեր¬թոդիկյան» հետևողականությամբ գերազանց սովորելով դպրոցում` արդեն յոթերորդ դասարանում կայացնում է դերասան դառնալու հաստատուն որոշում, նախաձեռնող ակտիվությամբ հետաքրքրաշարժ դարձնում արտադպրոցական կյանքը£ Ներշնչված Մռավյանի անվան թատրոնում պարբերաբար հարստացվող տպավորություններից, տարված Կարո Արծրունյանի, Արզո Արզումանյանի, Արտավազդ Փաշայանի ու մյուս արտիստների անմիջական խաղի կախարդանքով` ապավինում է սեփական կամային ուԺեղ հատկանիշներին ու վաղ դրսևորված կազմակերպ չական տաղանդին և վստահաբար ձեռնարկում Արամաշոտ Պապայանի «Շշմեցնող հարված» պիեսի բեմադրությանը` շուրջը համախմբված դասընկերներով£ Եվ հայտնվում զավեշտալի իրավիճակում£ Գաղափար չունենալով «կուլիս» հասկացությունից` դպրոցի դահլիճի փոքրիկ բեմը դարձնում է ֆուտբոլի խաղադաշտ£ Ծերունի հաղորդավարին նստեցնում է կենտրոնում` տակառի վրա£ Փոխանցումներից մեկի ժամանակ գնդակը դահլիճ է ընկնում£ Զվարճասեր համագյուղացիները երկար պահում են այն իրենց մոտ` չկասկածելով, որ ձախողում են ներկայացումը£ Զայրույթից կաս¬կարմիր կտրած «բեմադրիչ» Ռոբերտ Հարությունյանը փակում է վարագույրն ու բղավում. «Ռադներդ քաշե°ք, ներկայացումը վերջացավ»… Այդպես էլ միջնակարգն ավարտելուց հետո (բազմակողմանի գիտելիքներով «սպառազինված» հրաշալի կադրեր էր տալիս այն ժամանակ գյուղի դպրոցը), դույզն¬ինչ գաղափար չունենալով նեղ մասնագիտական պահանջների մասին, համարձակ դիմեց Երևանի գեղարվեստաթատերական ինստիտուտ£ Առաջին անհաջող փորձը ավելի սրեց դերասան դառնալու ձգտումը£ Մռավյանցիների բարյացակա մությամբ, Ռազմիկ Վարդանյանի հիմնավոր նախապատրաստությամբ հաջորդ ուսումնական տարում հաջողություն ունեցավ` անեկդոտային պատմություններով գերազանց հանձնելով ընդունելության քննությունները և ընդգրկվելով Վարդան Աճեմյանի հավաքած վերջին դերասանական կուրսում£ 2. Այդ հանճարեղ երեխան Մասնագիտական քննություններից հետո Աճեմյանն արդեն առանձնացրել էր իր ընտրած դիմորդներին` Ռուդոլֆ Ղևոնդյան, Հարություն Մովսիսյան, Ալիս Կապլանջյան, Կարինե Սուքիաս յան, Հասմիկ Ալեքսանյան, Ռոբերտ Հարությունյան… 14¬ի փոխարեն` 18¬ին£ Խստապահանջ էր ուսանողների նկատմամբ£ Մինչև հատվածների բեմադրություններին անցնելը ամեն դասի մի նոր էտյուդով պիտի ներկայանային£ Ռոբերտը հատկապես գրավեց վարպետի ուշադրությունը առաջին ուսումնական դերով (Մարկոս-«Ատամնաբույժն արևելյան») և սիրելի դարձավ£ Իր սաներին նա չէր ծանրաբեռնում տեսությամբ£ Ստանիսլավսկու սիստեմի մանրակրկիտ պատվաստը չէր գերնպատակը, այլ գործնականում յուրաքանչյուրի օժտվածության սահմանները բացահայտելը, բեմական ընդհանուր կուլտուրա և դերասանական անհրաժեշտ յուրահատկություններ դաստիարակելը£ Այս առումով հրաշապատում շրջան էր Գոգոլի «Ռևիզոր»¬ի բեմադրութ յունը£ Գործնական անփոխարինելի դարբնոց, որ ստեղծագործական դաժան որոնումների երկու տարիների ընթացքում անհամեմատ շատ գիտելիքներ տվեց, քան հաստափոր մի շարք դասագրքեր£ Երևի թե հարյուր տարբերակ փորձեցին (անպայման նկարիչների ակտիվ ներկայությամբ` դա շատ կարևոր էր նրա համար), մինչև հասան այն որակին, որով, Աճեմյանի մտադրությամբ, կարելի էր ներկայանալ մայր բեմում£ Ամենքն էին ոգևորված Քաղաքագլխի (Ռ. Ղևոնդյան), Խլեստակովի (Հ. Մովսիսյան), Լուկա Լուկիչի (Բ. Գրիգորյան), Օսիպի (Ռ. Հարությունյան) կերպարների հագեցվածությամբ, չնայած դերակատարներից ոչ մեկին չէր հաջողվել լիովին թատերայնացնել Աճեմյանի` իրենց բնութագրականությամբ ապշահար անող ցուցադրությունները£ Նրանից սովորել նշանակում էր սպունգի նման կլանել, սեփականել ասածն ու արածը£ Կարելի էր առանց քաշվելու բանավիճել հետը, ողջ խորքով ճշգրտել առաջադրած խնդիրները£ Նրբազգաց ու խոցելի, անմիջական ու մատչելի էր Աճեմյանը մարդկային հարաբերություններում£ Կուրսից նեղանում էր երբեմն` ջահելություն էին անում, դասերը կողմնակի զբաղմունքով խանգարում… Եվ խռովկան երեխայի նման թողնում հեռանում մինչև ներողություն ստանալը£ Կուրսի հաշտարար բանագնացը Ռոբերտն էր, ով ամեն միջադեպ հարթելուց մի արտասովոր գիծ էր գտնում վարպետի մեջ£ Միամիտ, բարի ու բազմաշերտ այդ արվեստագետը խորաթափանց դիտողականություն ուներ, բնավորություն որսալու սրված զգացում£ Ում բախտ է վիճակվել նրա հանպատրաստից ծաղրանկարի «բնորդը» լինել, կվկայեն այդ մասին£ Իր ծաղրանկարների փակ աչքերի առիթով դժգոհելիս Ռոբերտն էլ համոզվեց. «Փակ աչքերով գյուղացի տղա ես»… Ուշագրավ շատ պատմություններ են կապված տաղանդաշատ բեմադրիչ-մանկավարժ Վարդան Աճեմյանի` այդ հանճարեղ երեխայի հետ, ով ամբողջովին ներծծված էր մշակութային բազմազան իմպուլսներով£ Ասենք, ժամանակներն էլ մշակույթ ծնող, կայացնող էին£ Աճեմյանի դաստիարակած դերասան Ռոբերտ Հարությունյանը պետք է նկատվեր XX դարի հայ թատրոնի լավագույն բեմադրիչներից մեկի կողմից ևս` Հրաչյա Ղափլանյանի£ Ռուբեն Հախվերդյանի բեմադրած կուրսային հատվածում («Օրփեոսը իջնում է դժոխք»¬ից) որպես Տաթևիկ Ղափլանյանի խաղընկեր կերպար ստեղծելով մեն¬մի արտահայտությամբ. «Ես չգիտեի…»£ 3. Փոքր դերերը մեծացնելու շնորհով Դերասանի համար երկնային պարգև էր Աճեմյանից կրթվելուց հետո ընդգրկվել Ղափլանյանի թատերական բոհեմի մեջ£ Երանություն էր նրա բեմադրությունների մասսայական տեսարաններում հանդես գալն անգամ:
1. Հոգևոր մտերմության հավաստիք «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահի մթնոլորտը աննկատ հագենում է հոգևոր խորթության սառույցը հալեցնող ջերմությամբ£ Առաջին անգամ Հայաստանում ռուսական խմբերգային գոհարները ներկայացնող Ա. Յուրլովի անվան ռուսական պետական ակադեմիական երգչախումբը Ս. Ռախմանինովի «Գիշերային արթնություն»¬ից ընտրված դրվագները մատուցում է ներքին անցումներով£ Գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր խմբավար, ՌԴ արվեստի վաստակավոր գործիչ Գենադի Դմիտրյակը հնարամտորեն «շրջանցում» է ծափերը` աստիճանաբար ներքին հաղորդակցություն ապահովելով, նախ, երգչախմբի ու համերգասրահի, ապա` սրահում գտնվող ոչ պատահական ունկնդիրների միջև£ Մենակատար Վալենտին Գուտովը երեկոյան այս անսովոր ժամերգության յուրօրինակ գլխավոր պատարագիչը դարձավ` Դմիտրյակի հետ միասին ամրապնդելով ռուսական եկեղեցու պատրանքը£ Այսօր արդեն շատերիս կյանքի անբաժանելի մասնիկը, ներքին պահանջը դարձած հոգևորի տիրույթներում խորասուզող ծիսական երաժշտության հիպնոսին չտրվելը, գրեթե անհնար է:
1. Հոգևոր մտերմության հավաստիք «Արամ Խաչատրյան» համերգասրահի մթնոլորտը աննկատ հագենում է հոգևոր խորթության սառույցը հալեցնող ջերմությամբ£ Առաջին անգամ Հայաստանում ռուսական խմբերգային գոհարները ներկայացնող Ա. Յուրլովի անվան ռուսական պետական ակադեմիական երգչախումբը Ս. Ռախմանինովի «Գիշերային արթնություն»¬ից ընտրված դրվագները մատուցում է ներքին անցումներով£ Գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր խմբավար, ՌԴ արվեստի վաստակավոր գործիչ Գենադի Դմիտրյակը հնարամտորեն «շրջանցում» է ծափերը` աստիճանաբար ներքին հաղորդակցություն ապահովելով, նախ, երգչախմբի ու համերգասրահի, ապա` սրահում գտնվող ոչ պատահական ունկնդիրների միջև£ Մենակատար Վալենտին Գուտովը երեկոյան այս անսովոր ժամերգության յուրօրինակ գլխավոր պատարագիչը դարձավ` Դմիտրյակի հետ միասին ամրապնդելով ռուսական եկեղեցու պատրանքը£ Այսօր արդեն շատերիս կյանքի անբաժանելի մասնիկը, ներքին պահանջը դարձած հոգևորի տիրույթներում խորասուզող ծիսական երաժշտության հիպնոսին չտրվելը, գրեթե անհնար է:
Սահմռկեցուցիչ այս պատմությունը, դժբախտաբար, իրականություն է, որը բավական երկար ժամանակ սարսափի մեջ է պահել մոսկվացիներին: Մերօրյա բարքերի նման դաժան դրսևորմանն անդրադառնալով, բնավ սարսափի մթնոլորտ ստեղծելը չէ մեր նպատակը և ոչ էլ մարդկանց իրենց նմաններից հիասթափեցնելը:
Սահմռկեցուցիչ այս պատմությունը, դժբախտաբար, իրականություն է, որը բավական երկար ժամանակ սարսափի մեջ է պահել մոսկվացիներին: Մերօրյա բարքերի նման դաժան դրսևորմանն անդրադառնալով, բնավ սարսափի մթնոլորտ ստեղծելը չէ մեր նպատակը և ոչ էլ մարդկանց իրենց նմաններից հիասթափեցնելը:
ԱՄՆ-ի «Հայաստանի զարգացման ծառայություն» ընկերությունը Հայաստանում իրականացվող բազմաթիվ բարեգործական ծրագրերի հեղինակ է: Ընկերության նախագահը Ջորջ Դունայանցն է, ով իր տիկնոջ` Ֆլորա Դունայանցի լիաբուռն զորակցությամբ ուշադրության կենտրոնում է պահում առավելապես կրթօջախները:
ԱՄՆ-ի «Հայաստանի զարգացման ծառայություն» ընկերությունը Հայաստանում իրականացվող բազմաթիվ բարեգործական ծրագրերի հեղինակ է: Ընկերության նախագահը Ջորջ Դունայանցն է, ով իր տիկնոջ` Ֆլորա Դունայանցի լիաբուռն զորակցությամբ ուշադրության կենտրոնում է պահում առավելապես կրթօջախները: