Ասում են՝ արդարությունը հիվանդանում է, բայց չի մահանում: Չարագործը՝ լինի շարքային քաղաքացի, թե պետության ղեկավար, պետք է պատասխան տա արածների համար ու ստանա իր արժանի պատիժը: Անպատժելիությունը նույնքան մեծ չարիք է, որքան՝ բուն հանցագործությունը: Չպատժել հանցագործին՝ նշանակում է նրա առջև դռներ բացել նոր ապօրինությունների համար: Սա աքսիոմատիկ ճշմարտություն է:

 

Հիմա՝ ուրախացնող լուրը. նոյեմբերի 21-ին Միջազգային քրեական դատարանը (ՄՔԴ) Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նաթանյահուին և երկրի պաշտպանության նախկին նախարար Յոավ Գալանտին ձերբակալելու որոշում է կայացրել. նրանք մեղադրվում են 2023թ. հոկտեմբերի 8-ից մինչև 2024թ. մայիսի 20-ը՝ շուրջ յոթուկես ամիս, Գազայի հատվածում կատարած ռազմական հանցագործությունների համար: ՄՔԴ-ի մինչդատական պալատը եզրակացրել է, որ ամբաստանյալները միտումնավոր Գազայի խաղաղ բնակչությանը զրկել են գոյատևման հիմնական պայմաններից՝ սննդից, ջրից, դեղորայքից, բժշկական պարագաներից, վառելիքից և էլեկտրաէներգիայից:

 

«Ռազմական հանցագործությունների» նկարագրված դիպաշարը ծանոթ է ամեն հայի, իսկ Արցախի մեր հայրենակիցներին՝ առավելապես, քանզի սեփական մաշկի վրա են նրանք զգացել «Լաչինի միջանցքի» իննուկես ամսվա շրջափակման ծանր հետևանքները: Այն, ինչի համար Հաագայի դատարանը մեղադրանք է առաջադրել Իսրայելի վարչապետին ու նրա նախարարին՝ ամբողջովին, դեռ մի բան էլ ավելի, Արցախում իրագործել է Իլհամ Ալիևը՝ իր հայատյաց, վայրագ ցեղակիցներով մեկտեղ:

 

2022-ի դեկտեմբերի 12-ից մինչեւ 2023-ի սեպտեմբերի 20-ը նրանք «բնապահպանական» քողի ներքո նախ շրջափակեցին Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհը՝ սովի, ցրտի ու խավարի մատնելով ԼՂՀ-ի 120 հազարից ավելի բնիկ հայությանը: Իսկ երկրորդ քայլով՝ այս անգամ «հակաահաբեկչական օպերացիայի» պատրվակով, թշնամին 2023թ. սեպտեմբերի 19-ին, մինչև ատամները զինված, մեծաքանակ զորակազմով հարձակվեց տևական պաշարման մեջ հյուծված Արցախի վրա: Արդյունքում տեղի հայ բնակչությունը նոր ցեղասպանության սպառնալիքի տակ ստիպված էր լքել վաղնջական բնօրրանը և, թողնելով իր հազարամյա հայրենիքը, պատմամշակութային արժեքներն ու ողջ ունեցվածքը, գնալ, հեռանալ՝ ուր աչքը կտրի:

 

Այժմ, երբ արժանահավատ իրավական նախադեպն արդեն առկա է, սահմանադրորեն ԼՂՀ-ի անվտանգության երաշխավոր հանդիսացող ՀՀ-ն հանձնառու է միջազգային ատյաններում հետամուտ լինել, որպեսզի Արցախի հայաթափության ու արցախցիների իրավունքների կոպտագույն ոտնահարման գործողություններին տրվի քրեական անաչառ գնահատական, և ենթադրյալ հանցագործները պատժվեն օրենքի ողջ խստությամբ: Այս գործի նախապատրաստությունները, անտարակույս, վիթխարի ջանքեր են պահանջում և, առաջին հերթին, քաղաքական կամք, որը գործող իշխանությունները, ցավոք, չունեն: Ուրեմն նախաձեռնությունը պետք է ստանձնի քաղհասարակությունը, իսկ ժողովուրդը դառնա այս խնդրի անտեղիտալի պահանջատերը:

 

Նիկոլ Փաշինյանը, կարծես թե, մտադիր չէ Ադրբեջանի դեմ դատական նոր գործեր բացել Արցախում նրա կատարած ռազմական զանցանքների համար: Ավելին՝ նա հակված է ետ կանչել միջազգային դատական ատյաններում արդեն իսկ մուտքագրված հայցերն ընդդեմ Ադրբեջանի, որոնք, ի դեպ, Ալիևին լրջորեն մտահոգում են: Նոյեմբերի 22-ին «Հ1»-ին տված հարցազրույցում Փաշինյանը չի բացառել, որ խաղաղության պայմանագրի կնքման դեպքում Հայաստանը կհրաժարվի Ադրբեջանի դեմ ներկայացված միջազգային հայցերից՝ նույնը ակնկալելով Ադրբեջանից: «Եթե Հայաստանը տեսնի, որ ռեալ խաղաղության է հասնում, ու խաղաղության պայմանագիրը կնքվում է, միջազգային ատյաններում ՀՀ-ի հայցերը ետ կկանչվեն»,- ասել է նա։

 

Երևում է՝ ՄՔԴ-ի դատավճիռը Ալիևի սիրտն ահ է գցել՝ վայ թե հերթը իրեն հասնի: Բաքվի միապետը լավ է հասկանում, որ ինքը չունի Իսրայելի վարչապետի թափն ու կշիռը: Նաթանյահուն աշխարհում մեծ կապեր ունեցող, ազդեցիկ գործիչ է, ու եթե անգամ նրա՛ն չի հաջողվել խուսափել Հաագայի դատարանի տեսադաշտից, իրեն հաստատ չի հաջողվի «պլստալ» բոլոր այն վայրենություններից հետո, որ 44-օրյա պատերազմի ժամանակ ու հետպատերազմյան շրջանում գործել է հայկական Արցախում և Արցախի հանդեպ: