Ն Վ Ի Ր ՈՒ Մ

ԳԵ¬ՆԵ¬ՐԱԼ-ՄԱ¬ՅՈՐ ԱՐ¬ՏՈՒՇ ԹԱ¬ԴԵ¬ՎՈ¬ՍԻ ՀԱ¬ՐՈՒԹ¬ՅՈՒՆ¬ՅԱ¬ՆԸ 65 ՏԱ¬ՐԵ¬ԿԱՆ է Զո¬րա¬պետ Ար¬տուշ Թադևո¬սի Հա¬րութ¬յուն¬յա¬նի մա¬սին 80-ա¬կան թվա¬կան¬նե¬րին հե¬քիաթ¬ներ և ա¬ռաս¬պել¬ներ չէին պատ¬մում, այլ ե¬ղե¬լութ¬յուն: Նա 1979թ. դեկ¬տեմ¬բե¬րին 860 ա¬ռան¬ձին ՄՀԳ¬-ի հրա¬մա¬նա¬տա¬րի տե¬ղա¬կալի, իսկ 1980թ. դեկ¬տեմ¬բե¬րից նույն գնդի հրա¬մա¬նա¬տա¬րի պաշ¬տոն¬նե¬րում ծա¬ռա¬յութ¬յու¬նը շա¬րու¬նա¬կեց Աֆ¬ղանս¬տա¬նում մինչև 1982թ. նո¬յեմ¬բերը: Ինչ¬պես վկա¬յում է 40-րդ ¬բա¬նա¬կի հրա¬մա¬նա¬տար գե¬նե¬րալ-լեյ¬տե¬նանտ Եր¬մա¬կո¬վը, նա ան¬ձամբ անց¬կաց¬րել է ա¬վե¬լի քան 80 մար¬տար¬շավ¬ներ և միշտ հաղ¬թել դուշ¬մա¬նա¬կան հրո¬սա¬կախմ¬բե¬րին, ցու¬ցա¬բե¬րել է խի¬զա¬խութ¬յան և ա¬րիութ¬յան օ¬րի¬նակ¬ներ ա¬մե¬նադժ¬վար պա¬հե¬րին: Պատ¬մում էին, որ նրա գլխի հա¬մար թա¬լիբ¬նե¬րի լի¬դեր¬ները մի¬լիո¬ններ էին խոս¬տա¬նում: 1980թ. ապ¬րի¬լին փոխգն¬դա¬պետ Ար¬տուշ Հա¬րութ¬յուն¬յա¬նը պարգևատրվել է ԽՍՀՄ¬-ի «Կար¬միր աստ¬ղ» շքան¬շա¬նով, 1982թ. գար¬նա¬նը ներ¬կա¬յաց¬վել է Հե¬րո¬սի կոչ¬ման, փո¬խա¬րե¬նը պարգևատր¬վել է «Լե¬նի¬նի» շքան¬շա¬նով: Աֆ¬ղանս¬տա¬նի Հան¬րա¬պե¬տութ¬յու¬նը պարգևատ¬րել է եր¬կու 3-րդ¬ աս¬տի¬ճա¬նի «Աստ¬ղ» շքան¬շան¬նե¬րով: 1982թ. նրան վա¬ղա¬ժամ¬կետ շնորհ¬վել է «գնդա¬պե¬տ» զին¬վո¬րա¬կան կո¬չու¬մը: Ա. Թ. Հա¬րութ¬յուն¬յա¬նը ծնվել է 1942թ. հու¬նի¬սի 8-ին Ա¬խուր¬յա¬նի շրջա¬նի Գետք գյու¬ղում: 1960թ. ա¬վար¬տել է միջ¬նա¬կարգ դպրո¬ցը, մեկ տա¬րի աշ¬խա¬տել է Երևա¬նի կոմպ¬րե¬սոր¬նե¬րի գոր¬ծա¬րա¬նում որ¬պես խա¬ռատ, հե¬տո ըն¬դուն¬վել է Բաք¬վի ԲՀՀՈՒ-ը, ա¬վար¬տել այն 1965թ., ստա¬ցել բարձ¬րա¬գույն զին¬վո¬րա¬կան կրթութ¬յուն, լեյ¬տե¬նան¬տի կո¬չում և նշա¬նակ¬վել ծա¬ռա¬յութ¬յան Թուր¬քես¬տա¬նի ԶՕ-ում որ¬պես մո¬տոհ¬րաձ¬գա¬յին դա¬սա¬կի հրա¬մա¬նա¬տար: Հաշ¬վի առ¬նե¬լով նրա զին¬ման¬կա¬վար¬ժութ¬յան տվյալ¬ները` նա նշա¬նակ¬վում է ու¬սում¬նա¬կան դա¬սա¬կի, վաշ¬տի, այ¬նու¬հետև ՄՀ ¬գու¬մար¬տա¬կի հրա¬մա¬նա¬տար, ա¬ռան¬ձին ՄՀ գն¬դի հրա¬մա¬նա¬տա¬րի տե¬ղա¬կալ: Նրա գու¬մար¬տա¬կը ԹԶՕ-ում միշտ ե¬ղել է լա¬վա¬գույն¬նե¬րի թվում, 1973թ. զբա¬ղեց¬րել է 1-ին տե¬ղը, և նրան թույ¬լատ¬րել են ըն¬դուն¬վել Ֆրուն¬զեի ան¬վան զին¬վո¬րա¬կան ա¬կա¬դե¬միան, ո¬րի հե¬ռա¬կա բա¬ժինն ա¬վար¬տել է 1978թ.: Գնդա¬պետ Ար¬տուշ Հա¬րութ¬յուն¬յա¬նը 1982թ. հոկ¬տեմ¬բե¬րին տե¬ղա¬փոխ¬վում է Վրաս¬տան, նշա¬նակ¬վում է ծա¬ռա¬յութ¬յան Անդր¬կով¬կաս¬յան ԶՕ 28-րդ ՄՀ գնդի հրա¬մա¬նա¬տա¬րի, իսկ 1983թ. մա¬յի¬սից` 47-րդ ՄՀ դի¬վի¬զիա¬յի հրա¬մա¬նա¬տա¬րի տե¬ղա¬կալի պաշ¬տոն¬նե¬րին, որ¬տեղ նա մեծ ե¬ռանդ ու է¬ներ¬գիա է ներդ¬րել հրամ¬կազ¬մի, ստո¬րա¬բա¬ժա¬նում¬նե¬րի և զո¬րա¬մա¬սե¬րի մար¬տա¬կան պատ¬րաս¬տա¬կա¬նութ¬յան բարձ¬րաց¬ման, լեռ¬նա¬յին ուսում¬նանյու¬թա¬կան բա¬զա¬յի զար¬գաց¬ման և կա¬տա¬րե¬լա¬գործ¬ման բնա¬գա¬վա¬ռում: 1986թ.-ից Ա. Հա¬րութ¬յուն¬յա¬նը ստանձ¬նել է ՀՍԱՀ զին¬վո¬րա¬կան կո¬մի¬սա¬րի պաշ¬տո¬նը: 1989թ. մա¬յի¬սին նրան շնորհ¬վել է բարձ¬րաս¬տի¬ճան զին¬վո¬րա¬կան կո¬չու¬մը` գե¬նե¬րալ-մա¬յո¬ր: Այդ դա¬ժան պա¬տե¬րազ¬մա¬կան, տագ¬նա¬պա¬լի տա¬րի¬նե¬րին նա Աֆ¬ղանս¬տա¬նի լեռ¬նա¬յին պայ¬ման¬նե¬րում ձեռք բե¬րած հա¬րուստ մար¬տա¬վա¬րութ¬յան փոր¬ձը ուղ¬ղեց հայ¬րե¬նի¬քի պաշտ¬պա¬նութ¬յան սուրբ գոր¬ծին, կամովի մաս¬նակ¬ցեց Արցախում մար¬տա¬կան գոր¬ծո¬ղութ¬յուն¬նե¬րի կազ¬մա¬կերպ¬մա¬նը և անց¬կաց¬մա¬նը և այլ շատ կարևոր զին¬վո¬րա¬կան խնդիր¬նե¬րի լուծ¬մա¬նը: Երբ 1992թ. հուն¬վա¬րի 28-ին ՀՀ կա¬ռա¬¬վա¬¬րությու¬նն ըն¬դու¬նեց «ՀՀ ¬պաշտ¬պա¬նութ¬յան նա¬խա¬րա¬րութ¬յան մա¬սի¬ն» ո¬րո¬շու¬մը, գե¬նե¬րալ-մա¬յոր Ար¬տուշ Հա¬րութ¬յուն¬յա¬նը նշա¬նակ¬վեց ՀՀ պաշտ¬պա¬նութ¬յան նա¬խա¬րա¬րի 1-ին տե¬ղա¬կալ, այ¬նու¬հետև ՀՀ ¬ԶՈՒ ԳՇ պե¬տի տե¬ղա¬կալ-կազմզո¬րա¬հա¬վա¬քա¬յին վար¬չութ¬յան պետ: Սահ¬մա¬նա¬մերձ շրջան¬նե¬րում խորհր¬դա¬յին զո¬րա¬մա¬սեր չեն ե¬ղել, Հայ¬կա¬կան բա¬նա¬կի զո¬րա¬մա¬սե¬րի հա¬մար անհ¬րա¬ժեշտ էր ու¬նե¬նալ բա¬զա¬ներ. դպրոց-տեխ¬նի¬կում¬նե¬րի, հիմ¬նարկ-ձեռ¬նար¬կութ¬յուն¬նե¬րի, հանգստ¬յան տնե¬րի և այլ հա¬մե¬մա¬տա¬բար հար¬մա¬րա¬վետ օբ¬յեկտ¬նե¬րի վերց¬նե¬լը և ՊՆ¬ ի բա¬լան¬սում ներգ¬րավե¬լը ոչ բո¬լոր դեպ¬քե¬րում էր հաս¬կա¬նալի: Լի¬նե¬լով բա¬ցար¬ձակ ազ¬նիվ, բար¬յա¬ցա¬կամ, միշտ պատ¬րաստ օգ¬նութ¬յան հաս¬նել զո¬րա¬մա¬սե¬րին և ստո¬րա¬բա¬ժա¬նում¬նե¬րին` գե¬նե¬րալ Հա¬րութ¬յուն¬յանը ար¬ժա¬նա¬ցել է զին¬ծա¬ռա¬յող¬նե¬րի և են¬թա¬կա¬նե¬րի հար¬գան¬քին: 1997թ. ա¬պրիլին գե¬նե¬րալ-մա¬յոր Ար¬տուշ Թադևո¬սի Հա¬րութ¬յուն¬յանը նշա¬նակ¬վեց ՀՀ ¬զինվորական կո¬մի¬սար: Այս¬տեղ նա բարձր մա¬կար¬դա¬կի վրա դրեց հան¬րա¬պե¬տա¬կան և տա¬րած¬քա¬յին ԶԿ¬-ի աշ¬խա¬տանք¬նե¬րը` կապ¬ված զո¬րա¬կո¬չի, զո¬րա¬մա¬սե¬րի զո¬րա¬վար¬ժութ¬յուն¬նե¬րի ժա¬մա¬նակ հա¬մալր¬ման, հա¬վա¬քա¬կա¬յա¬նի, ԶԿ-¬նե¬րի շեն¬քե¬րի, շի¬նութ¬յուն¬նե¬րի պայ¬ման¬նե¬րի բա¬րե¬լավ¬ման, ե¬րի¬տա¬սարդ¬նե¬րի և բնակ¬չութ¬յան ռազ¬մա¬հայ¬րե¬նա¬սի¬րա¬կան մի¬ջո¬ցա¬ռում¬նե¬րի անց¬կաց¬ման հետ: Ա. Թ. Հա¬րութ¬յուն¬յա¬նի հա¬ջո¬ղութ¬յուն¬նե¬րի գաղտ¬նիքը նրա պրո¬ֆե¬սիո¬նա¬լիզ¬մի, ժա¬մա¬նա¬կին տի¬րող ի¬րա¬դար¬ձութ¬յուն¬նե¬րի օբ¬յեկ¬տիվ գնա¬հատ¬ման և ճիշտ ո¬րո¬շում¬նե¬րի ըն¬դուն¬ման մեջ է: Հայ¬րե¬նի¬քը բարձր է գնա¬հա¬տել Ար¬տուշ Թադևո¬սի Հա¬րութ¬յուն¬յա¬նի վաս¬տակ¬ը, ո¬րի ա¬պա¬ցույցն են վեց շքան¬շան¬նե¬րը և 25-ից ա¬վե¬լի մե¬դալ¬նե¬րը, ո¬րոնց 50% -ը` Հա¬յաս¬տա¬նի Հան¬րա¬պե¬տութ¬յան կող¬մից: Գնդա¬պետ Ռու¬բեն ԲԱԽՇՅԱՆ