Դու և° խաբ¬ված, և° կո¬ղոպտ¬ված, և° ա¬նարգ¬ված գնորդ ես դու


Ընտ¬րութ¬յուն¬նե¬րին հա¬ջոր¬դած հա¬սա¬րա¬կա¬կան հու¬զում¬նե¬րի ա¬լի¬քը դեռ չմա¬րած` հու¬զում¬նե¬րի նոր ա¬լիք բարձ¬րա¬ցավ: Թեև թան¬կա¬ցում¬նե¬րի պա¬կաս եր¬բեք չենք ու¬նե¬ցել, սա¬կայն վեր¬ջին թան¬կա¬ցում¬նե¬րը հա¬սա¬րա¬կութ¬յանն ա¬մե¬նա¬շատն են հու¬զել: Այդ վտան¬գը ժո¬ղո¬վուր¬դը կան¬խազ¬գում էր դեռ ընտ¬րութ¬յուն¬նե¬րից ա¬ռաջ: Այն ի¬րեն եր¬կար սպա¬սեց¬նել չտվեց, և հա¬սա¬րա¬կութ¬յու¬նը դա այդ¬պես էլ ըն¬կա¬լեց` ընտ¬րութ¬յուն¬նե¬րի հետևանք: Մար¬դիկ սե¬փա¬կան աչ¬քով տե¬սան, թե ինչ¬պի¬սի գու¬մար¬ներ ծախս¬վե¬ցին` ընտ¬րա¬կա¬շառ¬քից սկսած մինչև շտաբ¬ներ ու գրա¬սեն¬յակ¬ներ պա¬հե¬լը, գո¬վազ¬գա¬յին հո¬լո¬վակ¬ներ ցու¬ցադ¬րե¬լը և այլն, և այլն: Եվ ժո¬ղո¬վուրդն այդ¬պես էլ գի¬տեր` փո¬ղեր դուրս տված¬նե¬րի ա¬ռա¬ջին գոր¬ծը ընտ¬րութ¬յուն¬նե¬րից հե¬տո դրանք հետ բե¬րե¬լը պի¬տի լի¬ներ: Ընտ¬րութ¬յուն¬նե¬րում ի¬րենց խնդիր¬նե¬րը լու¬ծե¬լու մո¬լուց¬քով բռնված¬նե¬րը աջ ու ահ¬յակ շաղ են տվել ի¬րենց փո¬ղե¬րը` հե¬տա¬գա¬յում մեր «ջա¬նից հա¬նե¬լու» մտադ¬րութ¬յամբ: Եվ տե¬սեք, թե ի¬րենց գոր¬ծը ինչ լավ գի¬տեն` թան¬կա¬ցումն սկսել են հա¬ցից` այդ ա¬մե¬նագն¬վող կեն¬սամ¬թեր¬քից: Սպա¬ռող¬նե¬րի ա¬սո¬ցիա¬ցիա¬յի նա¬խա¬գահ Ար¬մեն Պո¬ղոս¬յա¬նի դի¬տարկ¬մամբ` «հա¬ցի գի¬նը թռիչ¬քա¬յին աճ է տվել (ինչ¬պես այն ա¬րա¬րող¬նե¬րի միտքն է «թռիչք ապ¬րել»` ա¬վե¬լա¬նա¬լով 10 դրա¬մով»: Ո՞վ¬ ի¬մա¬նա, թե գնված հա¬ցի քա¬շի մեջ որ¬քան ենք խաբ¬վում: Սպա¬ռող¬նե¬րի ա¬սո¬ցիա¬ցիա¬յի ու¬սում¬նա¬սի¬րութ¬յուն¬նե¬րը կաս¬կա¬ծի տեղ չեն թող¬նում. «Մենք խաբ¬ված ենք, երբ գնում ենք հաց, ո¬րի 30 տո¬կո¬սը օդ է, գնում ենք կա¬րագ, ո¬րի խո¬նա¬վութ¬յու¬նը նոր¬մա¬յից բարձր է և ջրի պա¬րու¬նա¬կութ¬յունն ա¬վե¬լին է, և դրա հա¬մար մենք վճա¬րում ենք»: Իսկ ե¬թե, դի¬ցուք, նոր¬մա¬յից բարձր խո¬նա¬վութ¬յուն պա¬րու¬նա¬կող կա¬րա¬գը որևէ հի¬վան¬դութ¬յան դեպ¬քում հա¬կա¬ցուց¬ված է, նշա¬նա¬կում է` նա վճա¬րում է իր ա¬ռող¬ջութ¬յու¬նը վնա¬սե¬լու հա¬մար: Զա¬վեշտ է, բայց փաստ է: …Ազ¬գի ընտր¬յա¬լի հա¬վակ¬նորդ¬նե¬րին, նրանց հո¬վա¬նա¬վո¬րող¬նե¬րին ա¬կա¬մա ու¬զում ես հա¬ղոր¬դել. «Կա¬րե¬լի՞ է այս¬քան վի¬րա¬վո¬րել ժո¬ղովր¬դին, շա¬հա¬գոր¬ծել այս աս¬տի¬ճան` ձեռք մեկ¬նե¬լով թո¬շա¬կա¬ռո¬ւի` միայն հա¬ցին բա¬վա¬րա¬րող թո¬շա¬կին, մտնել օր¬վա վաս¬տա¬կով գո¬յութ¬յուն պահ¬պա¬նող, ըն¬տա¬նի¬քի հոգ¬սի տակ կքած մարդ¬կանց գրպա¬նը, 10-20 դրամ¬ներ հաշ¬վե¬լով ապ¬րո¬ղից խլել փոք¬րիկ մի ծախ¬սի բա¬վա¬րա¬րող այդ գրոշ¬նե¬րը: Իսկ ին¬չո՞ւ ¬չի կա¬րե¬լի, ե¬թե… կա¬րե¬լի է: Ե¬թե ան¬պատ¬ժե¬լիութ¬յու¬նը, ան¬վե¬րահս¬կե¬լիութ¬յու¬նը թույլ են տա¬լիս, որ տե¬ղի ու¬նե¬նա այն, ինչ տե¬ղի է ու¬նե¬նում: Ե¬թե գնե¬րի ա¬ճը չի ու¬ղեկց¬վում ե¬կա¬մուտ¬նե¬րի ա¬ճով, ինչ¬պես ամ¬բողջ աշ¬խար¬հում է: Շուրջ մեկ տա¬րի ա¬ռաջ սկսված դո¬լար-դրամ փո¬խար¬ժե¬քի ին¬տեն¬սիվ ան¬կու¬մը ա¬մե¬նայն տրա¬մա¬բա¬նութ¬յամբ պի¬տի բե¬րեր գնանկ¬ման, մինչ¬դեռ «ա¬զատ անկ¬ման» այս գոր¬ծըն¬թա¬ցը ճիշտ հա¬կա¬ռակ տնտե¬սա¬կան «է¬ֆեկտ» ու¬նե¬ցավ` գնաճ: Ա. Պո¬ղոս¬յա¬նը վկա¬յա¬կո¬չում է թան¬կա¬ցում¬նե¬րի մի ամ¬բողջ շարք. մի քա¬նի ան¬գամ բարձ¬րա¬ցել է ջրի գի¬նը, 200-250 տո¬կո¬սով` փո¬խադ¬րա¬մի¬ջոց¬նե¬րի գնե¬րը: Թան¬կա¬ցել է մի¬սը, բան¬ջա¬րե¬ղե¬նը, կաթ¬նամ¬թեր¬քը, ձուն, բնա¬կա¬նա¬բար, զու¬գակց¬վե¬լով դրան¬ցից ստաց¬վող այլ սննդա¬տե¬սակ¬նե¬րի թան¬կաց¬մամբ: Սպա¬ռո¬ղի ի¬րա¬վունք¬ներն ա¬նի¬րավ¬ված են նաև ո¬րա¬կի հար¬ցում: Դեռևս 2001 թ. Հա¬յաս¬տա¬նը վա¬վե¬րաց¬րել է Օր¬հու¬զի մի¬ջազ¬գա¬յին հա¬մա¬ձայ¬նա¬գի¬րը, ո¬րը մեր երկ¬րի հա¬մար այ¬դու¬հետ դար¬ձել է պար¬տա¬դիր ի¬րա¬վա¬կան ակտ և, ի թիվս է¬կո¬լո¬գիա¬կան մի շարք ի¬րա¬վունք¬նե¬րի, սահ¬մա¬նում է մար¬դու անվ¬տանգ սննդի ի¬րա¬վուն¬քը: Ինչ¬պե՞ս ¬հա¬մոզ¬վել, որ սննդամ¬թեր¬քը, ո¬րի հա¬մար մենք վճա¬րում ենք մեր ա¬ռող¬ջութ¬յան ներդր¬մամբ գու¬մար վաս¬տա¬կե¬լով, անվ¬նաս է մեր ա¬ռող¬ջութ¬յան հա¬մար: Ա¬ռա¬ջին մի¬ջո¬ցը ապ¬րան¬քի մակն¬շումն է, ո¬րը, սա¬կայն, սպա¬ռո¬ղին ա¬ռայժմ ծա¬ռա¬յում է 60 տո¬կո¬սի չա¬փով: Շատ մթերք¬ներ առ¬հա¬սա¬րակ չու¬նեն ար¬տադ¬րութ¬յան և պի¬տա¬նե¬լիութ¬յան ժամ¬կետ¬նե¬րը ցու¬ցա¬նող որևէ նշում: Մակնշ¬ման թվով 9 պա¬րա¬մետ¬րե¬րից մե¬կի պա¬կասն ան¬գամ, ըստ Ա. Պո¬ղոս¬յա¬նի, թույլ է տա¬լիս նմու¬շը ոչ լիար¬ժեք հա¬մա¬րել: Հա¬ճախ մակն¬շումն ա¬նըն¬թեռ¬նե¬լի է կամ` օ¬տա¬րա¬լե¬զու: Սպա¬ռող¬նե¬րի ա¬սո¬ցիա¬ցիա¬յի նա¬խա¬գա¬հը, ի պա¬տաս¬խան «Ա¬վան¬գար¬դի» հար¬ցադր¬մա¬նը, չի բա¬ցա¬ռում, որ սպա¬ռո¬ղը կա¬րող է խաբ¬ված լի¬նել նույ¬նիսկ հստակ մակնշ¬ման դեպ¬քում: Հա¬ճախ պի¬տա¬նե¬լիութ¬յան ժամ¬կե¬տը լրա¬նա¬լուց հե¬տո ար¬տադ¬րո¬ղը ոչ թե սննդամ¬թերքն է թար¬մաց¬նում, այլ մակն¬շու¬մը, և, փաս¬տո¬րեն, նույն ապ¬րան¬քը նո¬րաց¬ված մակնշ¬մամբ հետ է բեր¬վում առևտրի օբ¬յեկտ¬ներ: Կաթ¬նամ¬թեր¬քի ար¬տադ¬րու¬թյուն ի¬րա¬կա¬նաց¬նող ֆիր¬մա¬յի պա¬տաս¬խա¬նա¬տու¬նե¬րից մե¬կին ժա¬մա¬նա¬կին հարց¬րե¬ցինք. «Ի՞նչ¬ եք ա¬նում պի¬տա¬նե¬լիութ¬յան ժամ¬կե¬տը լրա¬նա¬լուց հե¬տո վե¬րա¬դարձ¬ված սննդամ¬թեր¬քը»: «Դա ար¬դեն մեր գործն է»,- ե¬ղավ պա¬տաս¬խա¬նը: Իսկ սպա¬ռո¬ղի գոր¬ծը խաբ¬ված, ա¬նարգ¬ված և ան¬պաշտ¬պան գնորդ լի¬նելն է:

Սու¬սան¬նա ՄԱՐ¬ՏԻ¬ՐՈՍ¬ՅԱՆ