Այսօր մոտենում ենք կարմիր գծին


Երկրում առկա քաղաքական գործընթացների շուրջ է զրույցը «Սարդարապատ» շարժման նախաձեռնող խմբի, Նախախորհրդարանի քարտուղարության համակարգող, Շուշիի առանձնակի գումարտակի նախկին հրամանատար Ժիրայր ՍԵՖԻԼՅԱՆԻ հետ:

- Կենսաթոշակների պարտադիր կուտակային համակարգի օրենքի մասին Սահմանադրական դատարանի կայացրած վճիռը ի՞նչ փոխեց մեր երկրում. ի՞նչ ազդեցութ յուն կարող է ունենալ այն` մեզանում առկա քաղաքական, քաղաքացիական գործընթացների վրա:

- Դատարան, դատական գործընթաց ասվածը մեր երկրում ըստ էության ձևականություն է: Սակայն նման վճիռները գործող ռեժիմի համար կարևոր են, որովհետև անմիջական ազդեցություն ունեն ժողովրդի կեցվածքի վրա` նրա հնարավոր ըմբոստանալու առումով: Պատահական չէր, որ երբ ձեռնարկվեց «Դեմ եմ» քաղաքացիական նախաձեռնությունը, հայտնի քառյակը իշխանությունների կողմից անմիջապես գործուղվեց այնտեղ:

- Դուք վստա՞հ եք, որ այդ քառյակը գործուղվել է իշխանության կողմից:

- Այո: Նպատակը` այս շարժումը հնարավորինս պահել վերահսկելի դաշտում: Իշխանությունը խնդիր ունի երկրի ներքին քաղաքական դաշտը, որն ըստ էության ինքն է ձևավորել, միշտ վերահսկելի պահել: Այդ քառյակի ջանքերով իշխանությունները կենսաթոշակային պատադիր կուտակային համակարգի ներդրման հարցը հօգուտ իրենց շատ ավելի շուտ կլուծեին, եթե երիտասարդների նախաձեռնած «Դեմ եմ» շարժման համառ պայքարը չլիներ:

- Եվ ի՞նչ եք կանխատեսում, ի՞նչ զարգա-ցումներ են հնարավոր առաջիկայում:

- Կարծում եմ, որ «Դեմ եմ» խումբն իր առջև դրված խնդրի լուծմանը վերջ ի վերջո հասնելու է: Բնականաբար, ՍԴ-ի վճիռը հաղթանակ համարել չի կարելի. հերթական անգամ գտնվել է հարցը լղոզելու, երկարաձգելու ձևը` հույս ունենալով, որ այդ երկարաձգման ընթացքում շարժումը կմարի: Բայց ես վստահ եմ, որ շարժումը չի մարի, և սեպտեմբերի 30-ից շատ ավելի շուտ օրենքից կհանվի պարտադիրի հատվածը:

- Քաղաքագետներից ոմանք կարծիք են հայտնում, որ «Բարգավաճ Հայաստանը» միտում ունի մասնավորապես ՀԱԿ-ի հետ միասին ձևավորելու քաղաքական համակարգի երկրորդ` դեմոկրատական բևեռը: Ինչպիսի՞ն է Ձեր վերաբերմունքն այս տեսակետին:

- Ես լուրջ չեմ մոտենում այն բոլոր մտավարժանքներին, որոնք կապ ունեն ԲՀԿ հասկացողության հետ: Իրականում այնտեղ կուսակցություն չկա: Ես վստահ եմ, որ ձեր ասած քաղաքագետների մեծ մասը այդ բոլորը ասում են նաև պատվերով` հերթական անգամ մեր ժողովրդին մոլորեցնելու նպատակով: Նաև ասեմ, որ տարածաշր ջանում անհանգիստ, վտանգավոր վիճակի պատճառով ավելի է կարևորվում քաղաքական դաշտը վերահսկելի դարձնելը:

- Այսօր կարծեք թե կուսակցությունների ժամանակն անցել է և եկել է քաղաքացիական նախաձեռնությունների ժամանակը: Բայց այդ նախաձեռնություններն էլ չեն միավորվում որևէ կոնկրետ խնդրի շուրջ:

- Շատ կարևոր է, թե ինչի շուրջ պետք է միավորվել: Մենք լուծումը տեսնում ենք գործող իշխանություններին զուգահեռ իշխանության ձևավորման պրոցեսի մեջ: Եվ` քաղաքացիական առողջ ուժերի համախմբումն այս գաղափարի, այս գործի շուրջ: Նախախորհրդարանն իր էությամբ, իր փիլիսոփայությամբ տարբերվում է մինչ օրս ընդդիմադիր բոլոր ուժերի գործելաոճից հենց այս նոր գաղափարով: Ասում են` ամբողջ համակարգը պետք է փոխվի: Հարց է ծագում` ինչո՞վ ենք փոխարինելու: Մենք դեմ չենք արտահերթ ընտրություններին, սակայն հետևյալ հերթականությամբ. առաջին հերթին` գործող վարչախմբի հեռացում, երկրորդ` անցումային փուլի համապատասխան վիճակ` ծրագրի ճշտում, երրորդ` արտահերթ ընտրություններ:

Իսկ ինչպե՞ս եք պատկերացնում ձեր ասած հեռացումը, այդ համակարգն ի վերջո, հսկա կառույց է` շարքային ծառայողից մինչև ձեռնարկատեր :

- Այնպես չէ, որ այսօրվա կառավարող բուրգում գտ-նվողները բոլորը անպետք են մեր երկրի համար: Ընդհակառակը, մեծամասնությունը պատրաստ է շատ ավելի բարոյական մթնոլորտում իրականացնել իր ծառայությունը: Հեռացման ենթակաները միջինից բարձր պաշտոնյաներն են, ովքեր ընդունել են անբարո խաղի կանոնները և ծառայում են հանուն ինչ-որ նյութական հարստության: Իսկ դրանց քանակը շատ չի, կառավարող բուրգում ավելի շատ են պետքական մարդիկ: Երբ ասում ենք համակարգային փոփոխություն, խնդիր չենք դնում միայն անհատների փոփոխության. իշխող արժեքների փոփոխության մասին է խոսքը: Մարդը չինովնիկ պետք է դառնա առաջին հերթին ժողովրդին ծառայելու և ոչ թե վայելելու համար: Իսկ այսօր ցանկացած պաշտոն իր գինն ունի. սա նորություն չի, սա կար և խորհրդային տարիներին. հետո է´լ ավելի զարգացավ, գռեհկացավ:

Գործող իշխանությանը զուգահեռ իշխանություն ստեղծելու մասին Դուք խոսում եք արդեն մի քանի տարի: Այդ ուղղությամբ ինչ-որ բան արվե՞լ է:

- Ես անձնապես դրա մասին երկար խոսել եմ, բայց գործնական քայլի դիմել եմ վերջին երկու տարում: Մենք հասկանում ենք, որ երկար ժամանակ չունենք: Մենք այսօր էլ ունենք երկիրը կառավարելու պատրաստակամություն. պատրաստ ենք համապատասխան դեմքերով և համապատասխան ծրագրով: Սակայն մենք հետևում ենք, թե ինչ արտահոսք կա երկրից և որտեղ է այն կարմիր գիծը, որից այն կողմ անցնելն այլևս անթույլատրելի է: Այսօր մոտենում ենք այդ գծին:

- Բայց մի քանի անգամ եղել եմ Ձեր մասնակցությամբ հանրահավաքներին, և ներկաների քանակը չէր հուշում, թե հարկավոր պահին ժողովուրդը կհասկանա ու կաջակցի Ձեզ:

- Մենք մինչ օրս հրապարակային միջոցառումներում ժողովրդին մոբիլիզացնելու նպատակ չենք դրել: Նպատակը եղել է առաջամարտիկների փնտրտուքը և նրանց այդ տեսակի մոբիլիզացումն ու քաղաքական բեռի ծանրությունը կրելու պատասխանատվության ստանձնումը: Մինչ այս պահը մենք ժողովրդին կոչ չենք արել, թե դուրս ենք գալիս հրապարակ: Բայց համոզված ենք, որ այդ կոչն անելուց հետո ժողովրդի կարևոր մասը, անհրաժեշտ կրիտիկական զանգվածը ոտքի կկանգնի: Ասեմ, որ մեր երկրում փոփոխության հասնելու համար հարյուր հազարավոր մարդկանց առկայություն պետք չէ:

Արթուր ԴՈԽՈԼՅԱՆ