Արդեն սովորական է դարձել. ամեն քաղաքական սեզոնի ավարտին ընդդիմությունը սպառնում է հաջորդի թեժությամբ, վերջնահաշվում` իշխանափոխությամբ: Եվ ինչ, որքան էլ նման խոստումներին հավատացողների թիվը սեզոնից-սեզոն նվազի, միևնույն է, հայրենի արմատականներն իրենց համոզմունքները ոչ մի դեպքում չեն ցանկանում վերանայել:

... Անցած 17 տարիներն ապացուցեցին, որ Արցախի ժողովրդի ընտրությունը տվյալ իրավիճակում միակ ճիշտ ուղին էր£ Այդ ընտրությունը մեզ համար պատմական է, սրբազան եւ անբեկանելի£ Այսօր բոլորիս տոնն է. նաեւ նրանց տոնը, ովքեր անմահացան իրենց մարտական սխրանքներով` հանուն ազատագրված ու արժանապատիվ հայրենիքի£ Սիրելի արցախցիներ. դուք պատվով եք բռնել թե° պատերազմի, թե° խաղաղության քննությունը եւ այսօր նվիրվել եք ազատ երկրի կառուցման ու պաշտպանության գործին£ Նվիրվել եք` բարեփոխելու ձեր պետական, հասարակական ու տնտեսական գործունեությունը, բարելավելու ձեր կյանքը£ Եվ ես համոզված եմ, որ Հայաստանի եւ ողջ հայության աջակցությամբ դուք լուծելու եք ներկայի խնդիրներն ու դիմագրավելու եք ապագա բոլոր մարտահրավերներին£ ՀՀ նախագահ Սերժ ՍԱՐԳՍՅԱՆ ... Մեր աղոթքն է, որ Աստված պահի ու պահպանի Արցախ աշխարհը եւ արցախաբնակ մեր հայորդիներին` հավատավոր մեր ժողովրդին պարգեւելով շենություն ու բարգավաճում եւ երկնառաք հաջողություններ` ի սեր ազգային մեր կյանքի առավել զորացման եւ հայրենանվեր ու հավատաշեն նորոգ արարումների իրականացման:

Հատված ՀՀ նախագահի հարցազրույցից -Դուք Հարավային Օսեթիայիում եւ Աբխազիայի իրավիճակը նմանեցնու՞մ եք Լեռնային Ղարաբաղի իրավիճակին: Հարցնում եմ, որովհետեւ ասացիք, որ պետք է հաշվի առնել ժողովուրդների ինքնորշման իրավունքը:

- Ուշադիր կարդացի հարգարժան Սերժ Սարգսյանի հետ հարցազրույցը: Համարում եմ կարեւոր հարցազրույց:

Վերջին մեկ ամսում Հայաստանի անմիջական հարևանությամբ` Հարավային Օսեթիայի շուրջ ծավալվող իրադարձություններն աշխարհաքաղաքական նշանակության փոփոխությունների կատալիզատորի դեր ունեցան: Ռուսաստանին հաջողվեց աշխարհին ապացուցել, որ Կովկասը գտնվում է իր շահերի տիրույթում, և, որ այստեղ խաղաղության միակ երաշխավորն ինքն է:

Հայոց աշխարհում աշնանամուտը ըստ երևույթին հարուստ է լինելու իրադարձություններով: Համենայն դեպս, սեպտեմբերյան առաջին օրերը առաջիկա ամիսների համար նման ընթացք են խոստանում:

Հայ թուրքական հարաբերություններին անդրադառնալիս, ակամա հայտնվում ես քաղաքական, ինչու չէ, նաև հոգեբանորեն փակուղու առջև, երբ, թվում է, թե դարերից եկող փոխադարձ ատելությունը երբևէ չի վերանալու: Սակայն դրությունը փոխելու միտում է կարծես թե նկատվում:

Ռուսաստանի Դաշնության Պետական Դուման եւ Պետդումայի Դաշնության Խորհուրդը, հաշվի առնելով ազգերի ինքնորոշման միջազգային իրավունքը, հարգելով Աբխազիայի եւ Հարավային Օսիայի կառավարությունների եւ ժողովուրդների ` իրենց երկրների անկախության ճանաչման դիմումները, քննարկեցին եւ Աբխազիան ու Հարավային Օսիան ճանաչեցին որպես անկախ պետություններ:

Պեկինյան մարզահանդեսը, իսկապես, մնայուն էջ դարձավ ոչ միայն հայ մարզական, այլև Հայաստանի պատմության մեջ: Ոչինչ, որ այս անգամ բրոնզաձույլ էին մեր դյուցազունների նվաճումները:

Բուլղարուհի գուշակը կանխատեսել է, որ 2010 թ. սկսվելու է 3-րդ համաշխարհային պատերազմը, Վրաստանը կորցնելու է անկախությունը, իսկ Ռուսաստանը դառնալու է «աշխարհի տիրակալ»: Ինտերնետում շատացել են մուտքերը` Վանգայի կանխասացությունների էջ:

ՀՀ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը, երկուստեք աշխատանքային համագործակցության շրջանակներում ընդունեց ՀՀ կառավարական կազմակերպչական կոմիտեի անդամներին: Հանդիպման սկզբում քննարկվեցին «Մենք հաղթանակի ժառանգներն ենք» միջազգային ակցիայի մասնակիցների` ս.թ. հոկտեմբերի 4-ից 6-ը Հայաստան կատարելիք այցի և այս շրջանակներում Հայաստանում անցկացվելիք միջոցառումների նախապատրաստական աշխատանքների մանրամասներ:

ՀՀ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը Գեղարքունիքի մարզում մասնակցեց Ջիլ գյուղի ազատագրման 15-ամյակին նվիրված` «Ազատամարտիկ» ռազմահայրե նասիրական բարեգործական ընկերության կողմից կազմակերպված տոնական միջոցառմանը:

Գիտելիքի և դպրության օրվա առթիվ ՀՀ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանը, այցելեց Երևանի Չարենցի անվան միջնակարգ դպրոց: Նոր ուսումնական տարվա մեկնարկի հանդիսավոր արարողությանը ներկա էին նաև հյուրեր, ծնողներ:

ՀՀ հանրային հեռուստառադիոընկերության մամուլի սրահում մամլո ասուլիսը` ՀՀ պաշտպանության նախարար Ս. Օհանյանի, «Սերունդ» խմբի և պատմաբան Արտակ Մովսիսյանի մասնակցությամբ` վերջիններիս նախաձեռնությամբ ՀՀ, ԼՂՀ և Ջավախքի տարածքում գտնվող բոլոր կրթօջախներին և զորամասերին նվիրվելիք ճանաչողական աշխատանքների` «Հայոց պատմության աշխարհակալությունները» գրքույկի, «Տիգրան Մեծ. Հայրենապաշտ տիրակալը» և «Նեմրութ. Արև-արքայի մեծ սրբավայրը» գիտահանրամատչե լի ֆիլմերի թեմայով էր:

Գիտությանը տեր է պետք, պաշտպան է պետք£ Պ. ՀԵՐՈՒՆԻ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո անկախացման ուղին մեր չսերտած պատմության դասերը վերարժեվորելու փորձաշրջան եղավ, որպեսզի կարողանանք կողմնորոշվել, թե ինքնուրույն ինչի ենք ընդունակ` աշխարհին ներկայանալու, արժանավորությունը փարատելու համար£ Առանձնակի նրբանկատություն հարկավոր չէ` համոզվելու համար, որ մեր հիմնական (եթե ոչ միակ) «արտադրանքը» մտավոր կապիտալն է£ Ասել կուզի` առանձնահատուկ վերաբերմունք է հարկավոր ցուցաբերել գիտության և դրա երախտավորների հանդեպ£ Հատկապես այն նվիրյալների, ովքեր ամենից թանկ հայրենիքի շահն ու զարգացումն են գնահատում` անվերապահորեն անտեսելով սեփական գրպանի բարօրությունը£ Այո°, որքան էլ տարօրինակ թվա նյութապաշտներին, բարեբախտաբար, այսօր էլ կան այդպիսի լուսավոր մարդիկ, ովքեր չեն գայթակղվում ֆինանսական գրավիչ առաջարկներով` պահպանելով մտավորականի կերպարի օրինավորությունը£ Ազգանպաստ առաքելությունը ճշմարտող գիտամարտիկների բանակի կարկառուն դեմքերից է Հայաստանի Գիտությունների ազգային, Ճարտարագիտական, Տեխնոլոգիական, Պետերբուրգի Էկոլոգիական և կենսագործունեության անվտանգության գիտությունների Միջազգային ակադեմիաների ակադեմիկոս, Հայաստանի Նկարիչների միության պատվավոր անդամ, Գիտության վաստակավոր գործիչ, (LAELPS Պետերբուրգ), Ռադիոֆիզիկական Գիտահետազոտական ինստիտուտի հիմնադիր և գլխավոր տնօրեն, Պետական Ճարտարագիտական Համալսարանի «Անտենային համակարգեր» Ամբիոնի վարիչ, Էլեկտրա և Ռադիո Ինժեներների Միջազգային Ինստիտուտի անդամ (ԱՄՆ), ՌՖ Գիտությունների Ակադեմիայի «Ռադիոաստղագիտություն» գիտ. խորհրդի վարչության անդամ, Ռուսաստանի Աստղագիտական Միության անդամ, Հայաստանի և ԽՍՀՄ մրցանակների դափնեկիր, Անտենաների գծով IEE-URSI Միջազգային Մրցանակի դափնեկիր (Անգլիա), պրոֆեսոր Պարիս ՀԵՐՈՒՆԻՆ£ Վերջինիս բոլորանվեր գործունեությունը զգալի է անգամ նրա աշխատասենյակում տիրող մարդեցնող մթնոլորտից£ Գիտության ծաղկունքից դյութված, ժամանակը կարծես կանգ է առել այստեղ և չի կարողանում հաղթահարել հմայքը, որպեսզի շարունակի իր բնականոն ընթացքը£ Նորարարության անխոնջ հետևորդ մեր զրուցակիցը սկսեց նրանից, որ. - Մեր` Ռադիոֆիզիկայի ԳՀԻ¬ն բաղկացած է մի քանի ճյուղերից£ Կոմիտասի 49/4 հասցեում գտնվող ինստիտուտը, Զեյթուն թաղամասում տեղակայված փորձարարական գործարանը և Արագածի վրա` Արագածի գիտական կենտրոնը£ Այս հիմնարկները այնպիսի գործեր են անում, որպիսիք կատարելու դեպքում Ամերիկան, Ֆրանսիան, Անգլիան և մնացածները շատ են հպարտանում£ Մեծ ալեհավաքներ (անտենաներ) ենք պատրաստում` տիեզերքը ուսումնասիրելու համար£ Մեր ինստիտուտը իմ արտոնագրերով կառուցել է նոր տիպի ռադիոօպտիկական աստղադիտակ£ Այն մի տասը հիմնական բնութագրերով, պարամետրերով գերազանցում է աշխարհի բոլոր մեծ անտենաներին£ Դրա առավելություն ներից մեկն այն է, որ այդ անտենան անշարժ է£ Դրա պատրաստումը միլիոնավոր դոլարներ, երկար ժամանակ և փորձված վարպետներ է պահանջել£ Անդամակցում եմ նաև միջազգային գիտական ռադիոմիությանը (URSI), որի որոշմամբ բոլոր երկրների մեծ ռադիոաստղադիտակները այսուհետ պետք է կառուցվեն Հերունու սխեմայով£ Այդ որոշումից հետո այստեղ եկան ամերիկացի, անգլիացի, ֆրանսիացի, չին, ճապոնացի մասնագետները և մեկ շաբաթ Արագածի մեր կենտրոնում ուսումնասիրեցին անտենան, որը թույլ տվեց մեծ հայտնագործություն կատարել£ Էյնշտեյնի ժամանակից մինչ օրս գոյություն ունի մի տեսություն, թե ինչպես է տիեզերքը ստեղծվել. համարում են, որ եղել է ինչ-որ մի գունդ` բարձր էներգիայով լեցուն£ Հետո այդ գունդը պայթել է, ցրվել, և ստացվել է տիեզերքը£ Դա հիմարություն է£ Բոլոր հրեա աստղագետները պաշտպանում են այդ տեսությունը£ Մոտ 15 տարի առաջ էլ «մեծ պայթյուն»¬ի համար մի լրացուցիչ տեսություն են հնարել, թե իբր դրա մնացորդային հետևանքը մինչև հիմա կա տիեզերքում£ Այսինքն` տիեզերքի որ մասն էլ դիտես` կտեսնես պայթյունի մնացորդային ճառագայթը, որը, ըստ նրանց, հավասար է 2,7 կելվինի£ Այս տեսության համար երեք հրեա արդեն Նոբելյան մրցանակ են ստացել£ Իրենց անտենաներով, որոնց սեփական աղմուկը 20-30 կելվին է, երկար ժամանակ փնտրում էին, բայց չէին կարողանում ու չէին էլ կարողանալու գտնել 2,7 կելվինը£ Մեր անտենայի մակերեսը ճշգրիտ է, ճառագայթը շատ սուր է և սեփական աղմուկը ցածր է` 2,6 կելվին£ Եթե դա լիներ, մենք պետք է անպայման արձանագրեինք կամ գրանցեինք. 2,6 անտենայինը և գումարած իրենց մնացորդային 2,7¬ը, այսինքն` 5,3 պետք է ստանայինք£ Բայց տիեզերքում չկա ոչ մի 5,3 չափ. միայն մեր 2,6¬ն է£ Սա փորձով է հիմնավորված, որը ժխտելը շատ դժվար է£ Հիմա հրեաներն այս առումով դժվար կացության մեջ են հայտնվել£ Դեմ լինելով, նրանք չեն հիմնավորում իրենց առարկությունները£ Այդ մասին իմ հոդվածները տպագրվել են Պետերբուրգում, Աթենքում, Հայաստանում£ Նաև ամերիկյան ռադիո և էլեկտրաինժեներական համաշխարհային ինստիտուտի պաշտոնական պարբերականին էի ուղարկել այդ հոդվածը£ Երկարատև գրագրություն վարեցինք, բայց այդպես էլ չտպագրեցին նշված հոդվածը£ - Ի՞նչ է տիեզերքը` ըստ Ձեզ£ - Գալակտիկաներ£ Ամեն գալակտիկայում միլիոնավոր մոլորակներ կան, կյանք կա, քաղաքկրթություն կա£ Եվ մենք, ըստ երևույթին, առաջինը չենք£ Կա մեծ հաղորդագրություն տիեզերքի մասին£ Մենք գիտենք հազարավոր ուրիշ գալակտիկաներ, հատկապես մոտիկ գտնվողները, աստղերը£ Այս նույն անտենայով մինչ այդ արել էինք մի ուրիշ հայտնագործություն£ Կան աստղեր, որոնք արդեն տարեց են` սպառված էներգիայով, ճառագայթումով£ Սկզբից գունափոխվում են` սպիտակից, դեղինից դառնում են կարմիր£ Դրանք արդեն ուռած մեծ աստղեր են` «Կարմիր հսկաներ»:

Խորհրդային Միության փլուզումից հետո աշխարհը տիրել ցանկացող ուժերի երկրորդ հեռահար նպատակը այդ գերտերության կրթական հզոր համակարգը խաթարելն էր: Եվ դա բնական էր, քանի որ ինտելեկտից զուրկ, բնազդներով առաջնորդվող հասարակությունը առավել կառավարելի է:

Մեզանում հայտնվել են հայ դասական գրողների առանձին ծավալուն երկերի (հիմնականում` վեպերի) սեղմված տարբերակներ (համառոտագրեր): Այդ սեղմավեպերից են` Խ. Աբովյանի «Վերք Հայաստանի»-ն, Րաֆֆու «Սամվել»-ը, Դ. Դեմիրճյանի «Վարդանանք»-ը, Մուրացանի «Գևորգ Մարզպետունի»-ն և Շիրվանզադեի «Քաոս»-ը:

ՌԴ Ռոստովի մարզի Չալտիր փոքրիկ քաղաքի անունը կարճ ժամանակում այսչափ հանրահռչակելու մասին «Հույսի աստղ» երգի թատրոնի ստեղծագործական խումբը չէր էլ կարող երազել:

Ինքնագործ խմբերի ամենախոշոր ազգահավաքի հազարավոր մասնակիցների խուռներամ բազմության մեջ հազիվ թե գտնեի վիրահայոց պատվիրակության կազմում առաջին անգամ Հայաստան ժամանած այս սիրունատես աղջնակին, եթե սեփական նախաձեռնությամբ չհայտնվեի Արտաշատ մեկնող խմբում: Ճանապարհի մտերմացնող ուժով ծանոթանում եմ ուղեկիցներիս հետ:

Մուսալեռցիների ավանդները որդեգրած գեղանկարիչ Րաֆֆի Անտոնյանի անհատական ցուցահանդեսով մեկնարկեց Լիբանանի մշակույթի շաբաթը Հայաստանում: Նկարչական կրթությունը ստանալով ծննդավայրում` լիբանանահայկական Այնճար գյուղի «Թորոս Ռոսլին» կերպարվեստի դպրոցի մասնաճյուղում, որպես ինքնուս նկարիչ այնուհետև մասնակցել է Լիբանանի տարբեր քաղաքներում կազմակերպված խմբակային ցուցահանդեսներին:

ՀՀ Պաշտպանական մարզատեխնիկական հասարակական կազմակերպության կենտրոնական խորհրդի նախագահ` գեներալ¬մայոր Արկադի ՏԵՐ¬ԹԱԴԵՎՈՍՅԱՆ (Կոմանդոս) ¬ Ի՞նչն է կյանքում ամենադժվարը եղել Ձեզ համար£ - Ամենադժվար պահը ինձ համար եղել է շատ հարազատ, մոտիկ մարդու զոհվելը, որին դու ես տվել հրաման, առաջադրանք, և այն կատարելիս մահացել է£ Ամեն անգամ այդ դժվարությունները ուզում ես մոռանալ, բայց լսում ես, որ ինչ¬որ մի տեղ պատերազմ է ու նորից հիշում ես այդ մարդկանց, ովքեր կարող էին ուրախ, զվարթ ապրել, երեխա ունենալ, զոհվում էին հանուն գաղափարի` Ղարաբաղի ազատագրման£ Խղճի ու պատասխանատվության զգացումը ճնշում է անպայմանորեն£ - Եթե ոչ հայ, ապա որ ազգի ներկայացուցիչը կնախընտրեիք լինել£ - Ես ծնվել և մեծացել եմ Խորհրդային Միությունում£ Թբիլիսին ինտերնացիոնալ քաղաք էր, դաստիարակվել եմ կոմսոմոլ և չեմ զգացել հայ ազգի գերազանցությունը£ Եղել եմ Չեխոսլովակիայում, Գերմանիայում, Ուկրաինայում, Բելառուսում£ Ռուսաստանում եմ սովորել և ծանոթացել մշակույթների, սովորույթների, ավանդույթների, բնավորությունների հետ£ Մաքուր հայկական մթնոլորտում չեմ մեծացել, բայց մենք, բնականաբար, հպարտանում էինք, որ հայ ենք£ Հայրս Ղարսից էր` հոգևորական տոհմից` հայկական ավանդույթնե րով, և դա ստիպում էր լինել հայ£ Ես միշտ հպարտացել եմ Բաբաջանյանով, Անդրանիկով, Իսակովով, էլ չասեմ` Բաղրամյանի մասին£ Երբեմն ցանկություն է լինում ուրիշ ազգի ներկայացուցիչ լինել, բայց իմ կարծիքով ես բացի հայից ուրիշ ազգի ներկայացուցիչ երևի չէի լինի£ Առանձնահատուկ վերաբերմունք ունեմ գերմանացիների նկատմամբ. հինգ տարի Գերմանիայում եմ ապրել£ Նրանց մշակույթն ու ապրելակերպը միշտ ապշեցնում էր ինձ£ Դա, ըստ իս` միայն գերմանացիներին է տրված£ Կարգապահությունը, կատարողական ծրագրավորվածությունը ինքնակամ է նրանց մեջ£ Դա ազգ է, որ գիտե իր լավ և վատ կողմերը£ Այնտեղ ծառայելիս` ես զարմանում էի միշտ. նրանք շքեղ հախճապակի, ճենապակի ունեն և չէին գնում այդ իրերը£ Իսկ հայերը դժվարությամբ ձեռք էին բերում դրանք, բերում, կահույքի մեջ էին դնում և չէին էլ օգտագործում£ Ես միշտ հարց էի տալիս, ինքս ինձ, թե ինչո՞ւ ենք մենք գնում£ Ոչ մի կերպ չեմ կարողանում մոռանալ. Հայաստանում, երբ նստում ես ուտելու, փոքր ափսե են տալիս, որի մեջ քիչ բան կարող ես դնել£ Գերմանացիներինը մի մեծ ափսե է. սեղանին ոչինչ չկա, բայց ափսեում ամեն ինչ կա, իսկ մեր սեղանի վրա ամեն ինչ կա, բայց ափսեիդ մեջ քիչ բան կարող ես դնել£ - Ձեր կյանքի որևէ գաղտնիք կամ անցյալում այն չասածը, ինչ այժմ կբարձրաձայնեիք£ - Գաղտնիքներ կյանքում լինում են, և դրանք բացվում են ինքնըստինքյան. երկար չեն ապրում£ Թեպետ նամակի պատմությունն է հետաքրքիր£ Զորի Բալայանը նամակ էր բերել կնոջիցս£ Վերցրեցի, կարդացի, հայհոյեցի ու մի կողմ նետեցի£ Զորին ասում է. «Էդ ի՞նչ է եղել», հետո կարդաց ու ծիծաղեց£ Այնտեղ նկարած էր պատերազմից քարտեզային հատված և գրած էր հիշեցումը, որ թուրքերի գլխավոր թշնամին խուճապն է£ Ես` որպես պատերազմի դաշտում գտնվող մարդ, սպասում էի սիրո և կարոտի խոսքերի, կանացի նորմալ նամակի£ Եվ հանկարծ Հասմիկը ինձ քարտեզագրված խորհուրդ էր ուղարկել£ Բոլորը խորհուրդ էին տալիս, թե ինչպես պետք է կռվեմ£ Հետո ես հասկացա, որ դա հայրենասիրությունն էր այդ նամակի, մեր ազգի պահվածքի մեջ. մենք միասնական էինք£ Միայնակ պատերազմել չի կարելի£ Դա համաժողովրդական կռիվ էր£ - Ի՞նչն է Ձեզ համար դեռևս առեղծվածային£ - Սկսենք նրանից, որ ողբերգություն է, երբ մարդիկ են մահանում£ Կռիվը այն «ճաշն» է, որ կարելի է յուրաքանչյուր համեմունքով մատուցել£ Քաղաքական գործիչները դա անում են, նրանք հասնում են իրենց անձնական և պետական նպատակներին£ Եվ այդ հետաքրքրությունների համար մահանում են հազարավոր մարդիկ£ Եվ որպես զինվորական մարդ ինքս էլ ինձ հաճախ հարցնում եմ` ինչո՞ւ, այնուամենայնիվ, կռիվն ինչի՞ց է առաջանում£ Պատճառներ որոնելիս տեսնում ես, որ դրանք շատ են£ Երբեմն կնոջ համար էլ են պատերազմներ սկսվել£ Պատճառները տարբեր կարող են լինել£ Ինձ թվում է` մահվան դատապարտված մարդկանց միտքն է ստեղծում մահաբեր զենքը£ Ինչո՞ւ այդ փողերը մարդկության կյանքի բարելավմանը չեն ուղղվում£ Ստացվում է, որ ամենը ոչնչացվում է հանուն մարդու£ Այդ հակասությունները ստիպում են նայել անցյալին, ներկային և պատկերացնել ապագան£ Փաստորեն, մարդ ինչքան խելացի է, այնքան ավելի վտանգավոր զենք կարող է ստեղծել£ Ի՞նքն էլ է վտանգավոր:

Սուսաննա Սաֆարյանի համար հայ երգը անանց սեր է, անդավաճան ուղեկից, որը չի լքում ոչ մի պահի և ամեն վայրկյան պարուրում է էությունդ: Արդ, ավելի քան երեքուկես տասնամյակ նա այդ երգից առած ջերմությունից փորձում է բաժին հանել բոլորին:

Ամերիկացի մեծ հայորդու ծննդյան 100-րդ տարեդարձը միաժամանակ նշվեց Ֆրեզնոյում և Երևանում: