Անցած շաբաթ ասուլիսներով հանդես եկան կառավարող Հանրապետական կուսակցության փոխնախագահ, Ազգային ժողովի պատգամավոր Գալուստ Սահակյանը և նրա խորհրդարանական գործընկեր, ՀՅԴ գերագույն մարմնի Հայաստանի ներկայացուցիչ Արմեն Ռուստամյանը:

ՀՅ Դաշնակցության աննախադեպ ակտիվացումը, Նախագահի սեփական թեկնածուների կոնկրետ անունների հրապարակումից հետո էլ կարող է դեռ մի քանի շաբաթ սպասվածից ավելի զգոն պահել ընտրական երկրորդ փուլ երազող որոշ քաղաքական ուժերի առաջնորդներին:

(Երիտասարդությունը երկրի դոմինանտ ուժն է) Հայաստանի համար վերջին հարյուրամյակի ամենամեծ նվաճումը Անկախությունն է` բացարձակ և անժխտելի արժեք յուրաքանչյուրիս համար: Թե ինչպիսի դժվարութ յուններ կրեցինք համակարգային փոփոխության արդյունքում` հայտնի է բոլորիս:

Ազգային ժողովում չհայտնված «Միավորված աշխատանքային կուսակցության» առաջնորդ, մեծավորների աչքի լույս Գուրգեն Արսենյանը քառամսյա լռությունից հետո հայտարարեց, թե. - Մեր կյանքի ամենակարևոր իրադարձություններից մեկը մեր կյանքն է, այլ ոչ թե ԱԺ-ում լինելը:

Մենք ինքնակամ ժողովուրդ ենք` շարքային քաղաքացուց մինչև վերջին չինովնիկը: Այնքան ինքնակամ, որ մեր շինարարական նախասիրությունների զանազան դրսևորումները քաղաքաշինության մեջ տերմինավորվել է հենց այդ բառով` ինքնակամ շինություն:

Նախագահի ընտրությունների նախա և հետընտրական քաղաքական գործընթացները անկախ պատգամավոր Վիկտոր Դալլաքյանը դիտարկում է ինչպես սահմանադրա կան բարեփոխումների համատեքստում, այնպես էլ անձնապես: Հայաստանի ներքաղաքական կյանքի կարևոր իրադարձությունը համարելով Նախագահի առաջիկա ընտրությունները` Վիկտոր Դալլաքյանն անդրադառնում է նաև Ազգային ժողովին:

ՀՀ առողջապահության նախարարության տվյալներով` 1999 թ. հանրապետությունում ծնվել է 80 հազար երեխա, 2000-ին այդ թիվը կտրուկ նվազել է, մինչև 32.500: Հետագա տարիներին ծնելիության ցուցանիշը չնչին տարբերությամբ ավելացել կամ նվազել է:

Լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ Երևանի քաղաքապետի առաջին տեղակալ Կամո Արեյանը հայտարարեց. «Մեր հետևողական աշխատանքի արդյունքում նվազել են հողազավթման դեպքերը»: Փոխքաղաքապետը չմանրամասնեց` զավթիչնե՞րն են նահանջել, թե՞ էլ հող չի մնացել զավթելու:

ՀՅԴ Գերագույն ժողովում հրավիրված հյուրի կարգավիճակով մասնակցող ԱԺՄ նախագահ Վազգեն Մանուկյանը հորդորել էր դաշնակցականներին` պահպանել իրենց մեջ եղած ռոմանտիզմը: Դեռևս ամռան սկզբին, կոալիցիայի հետ համագործակցության մասին փաստաթուղթը ստորագրելուց հետո ՀՅԴ-ն հայտարարեց, թե Հանրապետության նախագահի ընտրությանը մասնակցելու է սեփական թեկնածուով:

Արցախյան հերոսամարտում զոհվածների հիշատակը հավերժացնող մի կոթող էլ ավելացավ հայոց հողի վրա: Պռոշյան ավանի ազատամարտիկ, ներկայումս համայնքա պետ Հրաչ Մուրադյանի ուխտը կատարվեց, իհարկե, ոչ առանց բարերարներ Նիկոլ Աբրահամյանի և Լուսաբեր Բերբերյանի աջակցության:

Արդեն 16 տարի է, ինչ ապրում ենք հաղթանակած անկախ երկրում և յուրովի նշում այդ օրը: Մեր հերոսների արյամբ նվաճված անկախությունը անմահության յուրօրինակ կոթող է նրանց համար, նրանց, ովքեր չհասցրին վայելել դրա պտուղները, բայց ոգեղեն իրենց անունները պահ տվեցին անմահությանը:

Հայաստանի Հանրապետության տոնի նախօրեին, «Արծիվ-մահապարտներ» մարտական կազմակերպության և Շենգավիթ համայնքի թաղապետարանի նախաձեռնությամբ, Երևանի նորակառույց թաղամասում բացվեց խաղահրապարակ, որն անվանակոչվեց Արամ Օհանջանյանի անունով£ Այսուհետև թաղամասի երեխաները, երբ բակ իջնեն, ճոճանակներով ճոճվեն, ֆուտբոլ, վոլեյբոլ, բասկետբոլ խաղան, ինքնաբերաբար առնչվելու են նրան, նրանով գոտեպնդվելու, կյանքի իմաստ, նպատակ են ձեռք բերելու£ Ո՞վ է Արամ Օհանջանյանը£ Եռաբլուր բարձրանալիս« մանավանդ հաղթակամարին մոտենալիս սարսուռով է համակվում£ Եռաբլուր միշտ երեկոյան է բարձրանում« որովհետեւ« երբ քաղաքը մշուշվում« իսկ հորիզոնը հրացոլքով է ողողվում« վերջին ոլորանը հաղթահարելիս« անսպասելի« Արարատի համայնապատկերին հառնում է նահատակների մատուռի կոփածո խաչը« որ նրան երկինք մխրճված բռունցք է թվում£ Նա նախ մոմ է վառում գավիթում« երկար նայում է« թե ինչպես է խոնավ ավազը տարրալուծում արցունք- կաթիլները« հետո դանդաղ քայլում է ծառուղով« կանգնում է ծանոթ շիրիմների մոտ, դեռ ամուսնու տապանաքարին չհասած« փղձկում£ Ու չնայած ամեն շաբաթ այցելում է Եռաբլուր« չի հավատում« որ Արամը չկա£ Մինչեւ հիմա էլ նրան չափածո նամակներ է գրում£ Ազգիդ« հողիդ« պատվիդ համար Դու կյանքդ էլ չափսոսացիր« Իմ սիրասուն« իմ քաջ կորյուն« Իմ առնական ֆիդայի® Ուղիղ տասնհինգ տարի առաջ Հայրապետ Օհանյանը` Հայրոն« հազար տարվա հարեւանն ու զինակիցը կեսգիշերին պատուհանը թակեց« անկողնուց նրան հանեց£ Հայրոն Ցղնայից էր« հունվարյան այդ ցուրտ ձմռանը տան բոլոր սենյակները« անգամ նախասենյակը գաղթականներով էր լցվել£ Հասմիկ հորքուրը« որ վերջինն էր դուրս եկել գյուղից« պատմում« ո°չ« ողբում էր© ¬ Ցղնայում վեց հոգի` հինգ կին« մի տղամարդ էինք մնացել£ Ամբողջ օրը հող էինք մշակում« հոգնած դաշտից գալիս« մի հարկի տակ հավաքվում« իրար հետ ուտում« իրար հետ քնում էինք£ Սպասում էինք« բայց ինչի` չգիտեինք£ Մի գիշեր էլ դիմակավորված երիտասարդներ սենյակ խուժեցին« գոռգոռացին« որ առավոտ շուտ թողնենք գյուղը« կորչենք ու հետներս ոչինչ չվերցնենք£ Երբ մեր միջի տղամարդը փորձեց հակաճառել« թե ախր էս մեր հողն է« մեր ջուրը« շղթայով երկաթե մահճակալի ճաղերից կապեցին« մարմինը ծվատեցին£ Իմ կողքի պառավը վախից մահճակալի տակ էր մտել« կուչ եկել£ Գտան« հանեցին« այրվող վառարանը գլխին շուռ տվին£ Հայրոյի մյուս` Բաքվից բռնագաղթած հորաքույրը« որ Երևան հասնելուց ի վեր« քանի օր է արդեն ոչ կերել« ոչ խոսել էր« հեծկլտաց© ¬ Դու ի¯նչ ես տեսել որ, քուրո ջան« իմ աչքի առաջ մեր հարևանի շարմաղ աղջկան մերկացրին ու փողոց հանելով« սկսեցին այրվող կրակվառիչները մարմինը մտցնել« խոշտանգել£ Հետո ողջ¬ողջ եռացրած կաթսան մտցրին£ Տատը« որ պպզել էր կողքիս« պապանձվել« չդիմացավ« խոյացավ« որ թոռնուհու հավարին հասնի£ Չթողեցին« կես ճանապարհին պառավին գետին տապալեցին« վրան բենզին լցրին« վառեցին£ Թոռնուհուն էլ հանեցին կաթսայից« պառկեցրին վրան£ Ու դեռ հռհռում« սրամտում էին£ Արամը ջղաձիգ ծխախոտ վառեց« փողոց դուրս եկավ£ Հայրոն էլ© ¬ Հիմա ի՞նչ ես ասում® ¬ Ի¯նչ պիտի® Կիսավառ գլանակը շպրտեց« սկսեց խփել« ավելի ճիշտ ջարդել հարեւանների դռները© ¬ Ամոթ է« դուրս եկեք« թե՞ սպասում եք« որ գան ձեր կանանց« աղջիկներին էլ էդ օրը գցեն£ Մեկը մյուսի հետեւից փողոց ելան որսորդ ընկերները` Սաքոն« Գագոն« Տիգրանը« Աշոտը« մինչեւ անգամ քեռի Մանուկը£ Ջոկատի անվան շուրջը երկար չվիճեցին« նախապատվությունը «Մեծ Հայքին» տվեցին£ Զարմանալի էր` գիշերվա այդ մութ« ցուրտ տարաժամին հավատում էին« որ ոչ միայն լուծելու են իրենց սումգայիթցի« բաքվեցի« նախիջևանցի« կիրովաբադցի հայրենակիցների վրեժը, այլեւ Հայաստանի սահմանները ընդարձակելու« Մեծ Հայք են հասցնելու® Զոյան չզգաց անգամ« թե ինչպես սենյակը« ավելի ճիշտ` նախասենյակը« որտեղ Արամի հետ ամուսնացել« մեղրամիսն էր անցկացրել« մատուռի վերածվեց£ Պատերին նախ ամուսնու լուսանկարները հայտնվեցին« հետո` գեղանկարը« ճեպանկարը« նրան նվիրված« Արցախում ու Հայաստանում լույս տեսած գրքեր« լրագրային հրապարակումներ« բանաստեղծություններ£ Զարմանալիորեն շատ բանաստեղծություններ£ Ձմռան անքուն գիշերներին« երբ ոչ մի կերպ չի լուսանում« ահա այստեղ« այս տաք վառարանի մոտ է նստում« նայում ամուսնու թողած մասունքներին« վերհիշում միասին անցկացրած օրերը« տարիները£ Բայց քանի որ Արամի հետ երկար օրեր« առավել եւս տարիներ չի անցկացրել« նույն դիպվածը մի քանի անգամ է հիշում£ Հիշում« վերհիշում« չի ձանձրանում£ Կարոտում է£ Երեւի պատահականություն էր« ինքն ու Արամը նույն թաղում` կողք¬կողքի ծնվել« մեծացել« իրար չէին էլ տեսել£ Փողոցում« անցողակի հանդիպեցին£ Մի պահ միայն նայեցին միմյանց« անցան£ Հետո երկուսն էլ հետ շրջվեցին£ Առաջինը տղան մոտեցավ£ ¬ Իմ անունը Արամ է«¬ ասաց«¬ քո՞նը£ Աղջիկը խոնարհեց հայացքը© ¬ Զոյա£ ¬ Ծանոթանանք£ Ծանոթացան£ Մի օր էլ տուն բերեց ու չթողեց£ Այդ ժամանակ Զոյան ընդամենը 18 տարեկան էր եւ հավատում էր« որ ամուսնությունը« ինչպես հեքիաթներում« աղջկական բոլոր երազները« անգամ ցնորքները իրականութ յուն է դարձնում£ Արամը հաստատ նույն կարծիքին չէր« նա առաջվանն էր մնացել` լուռումունջ քաշվում էր մի անկյուն« հակվում էր հերթական գրքի վրա ու կլանված« աշխարհից վերացած« մինչեւ ուշ գիշեր« հաճախ մինչեւ լուսաբաց ընթերցում էր£ Նորահարսը համբերեց« համբերեց« մի երեկո էլ չդիմացավ© ¬ Երանի էդ գրքերին« որ քեզ էդպես հմայել« կլանել են£ Զոյան մինչեւ հիմա էլ համոզված է` Սումգայիթը« Բաքուն սոսկ ազդակ դարձան« ինչ էլ լիներ« մեկ է« Արամը չէր դիմանալու« մի օր հրացանը` որսորդական հրացանը վերցնելու« կռիվ էր գնալու« որ իր երազած արդարությունը« պատմական ճշմարտությունը վերականգնի£ Կինը դա շատ ուշ« այն ժամանակ միայն հասկացավ« երբ «Մեծ Հայքը» զորավարժություններն ավարտեց« ու ամուսինն սկսեց նախ օրերով« հետո շաբաթներով ու նույնիսկ ամիսներով տուն չգալ£ Եթե մեկ-մեկ էլ գալիս էր« ամենաանպատեհ պահերին« հիմնականում կեսգիշերին« հեռախոսը զնգում« ու ջահել կինը չէր հասցնում հարցնել« թե ինչո՞ւ է արագ-արագ համբուրում քնած զավակներին« ինչի՞ չի համարձակվում իր աչքերին նայել« զենքը վերցնում« ո՞ւր է շտապում£ (Շարունակելի) :

Լուսակերտում տեղակայված ուսումնական զորամասի խնդիրը բանակի զինվորական ստորաբաժանումների համար հրետանավորներ պատրաստելն է: Դա մեծ պատասխանատվություն է, և զորամասի սպայակազմն աշխատում է պատվով կատարել իր առջև դրված ռազմավարական պահանջը:

Ավիկ Դեյրմենջյանը բանաստեղծ է£ Էությա°մբ, նկարագրո°վ, ազգային ճակատագրո°վ£ Նրա կենսագրությունը (ծննդյան թվականն այս դեպքում կարևոր չէ) սկսվում է 1915 թվականի Ուրֆայի` պատմական Եդեսիայի հերոսամարտից, որի ընթացքում 25 օր շարունակ թուրքական կանոնավոր զորամիավորումների, հրոսակների ու ելուզակների խուժդուժ գրոհները դիմագրավեցին ոչ միայն տղամարդիկ, այլև կանայք` ու մինչև անգամ` երեխաները£ Հայտնի է, որ 1915 թվականը 1915-ին չվերջացավ£ Հայրենի եզերքը վերջնականապես կորցրած Ավիկի ծնողները դեգերում էին օտար ափերում, մինչև ստացան ներգաղթի ավետիսը£ Վերապրող արևմտահայերը հույսով -հավատով Խորհրդային Հայաստան հասան, բայց դեռևս հայրենի հողը չհամբուրած, հայրենիքում չհաստատված, որպես հայրենիքի դավաճաններ, ապրանքատար կառաշարերով Սիբիր աքսորվեցին£ Ստալինյան բռնապետությունը նրանց ուսուցանում էր, որ մեր հայրենիքի մայրաքաղաքը Մոսկվան է, համայնատիրական վարչակարգը պաշտոնապես հայտարարում, որ ամբողջ Արևմտահայաստանը բռնազավթած Թուրքիայից տարածքային պահանջ չունի£ Ավիկի հայրը ըմբոստ ուրֆացի էր, որքան էլ անանցանելի թվար խորհրդային երկաթյա վարագույրը, ընտանիքը ժողվեց, նորից պանդուխտ դարձավ£ Նա հաստատվեց Բեյրութում, հետո աշխարհամասեր կտրեց, Միացյալ Նահանգներ հասավ, բայց ոչ մի տեղ երջանիկ չեղավ£ Երջանիկ չէր նաև Ավիկը, ում հոգում նախնիների` Ուրֆայի կարոտ-մորմոքին հավելվել էր հայրենի եզերքի կարոտը£ Պատահական չէ, որ այժմ արդեն երկու բնակարան ունի. մեկը` Բոստոնում, մյուսը` Երևանում£ Այսպիսի ինքնություն, կենսագրություն ունեցող հայը կարո՞ղ է բանաստեղծ չլինել£ Ավիկը միայն իր բանաստեղծությունները չէ° որ գրում է, նա ներքին պարտք է զգում իր նախնիների ու զավակների, երկրի ու ժողովրդի հանդեպ£ Ավիկ Դեյրմենջյանի քնարական հերոսն այնուամենայնիվ լավատես է ու իր լավատեսությամբ, ապագայի հավատով համակում է ընթերցողին£ Սա° է ամենակարևոր պատվիրանը, որ ընթերցողին է պատգամում բանաստեղծ Ավիկ Դեյրմենջյանը£ ԳՐ. ՋԱՆԻԿՅԱՆ ՄԵՐ ԵՌԱԳՈՒՅՆԸ Արնոտ մարտերի Դաշտերում ծնված, Երկար տարիներ Գերված« հալածված, Հաղթության լույսով« Հրով ճառագած Հայոց դրոշն է Դարձյալ պարզված£ Դու կյանքի արեւ« Հավատի գարուն« Երեք գույների Շքեղ դաշնություն, Դեռ պիտի ծփաս Վեց նահանգներում Փողփողացող հույս` Դրոշ եռագույն… ՎԵՐՋԻՆ ՀԱՆԳՐՎԱՆ Ծովեր« օվկիան ես անցա Հոգով քեզնից չհեռացա« Օտար ու խորթ այս ափերում Կարոտովդ եմ միայն ապրում£ Դեգերում եմ անհույս, մենակ« Երազում եմ արևդ տաք Չունեմ ոչինչ ես թանկ քեզնից Դու իմ սերն ես, հույսս անեղծ£ Երանի թե ինձ ներեիր« Նորից քո գիրկը կանչեիր« Կյանքիս վերջին դու հանգրվան Միակ պաշտպան` մայր Հայաստան… :

(Լրագրողի մտորումներ) (Սկիզբը` թիվ 34-35 -ում) Ազգային միասնության գաղափարի դրսևորումները տարբեր ժամանակներում և տարբեր իրավիճակներում միշտ տարբեր են լինում: Քաղաքական հարթության մեջ դրանք ի հայտ են գալիս առավելաբար ճգնաժամային պահերին:

(Սկիզբը` «Ավանգարդի» թիվ 34-35-ում) - Մայրի°կ, ես այդ ամենը գիտեմ, բայց… - Էլ ոչ մի բայց, սիրելի°ս, հիմա նրանք ամեն ինչ անում են ձախողելու համար ձեր ամուսնությունը` բամբասանքներ տարածում, փորձում գժտեցնել ձեզ, որ հետո տեղդ գրավեն ու ծիծաղեն վրադ, իսկ դու, փոխանակ պաշտպանվելու, օգնում ես նրանց:

ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, ԵՊՀԹ գեղարվեստական ղեկավար Հակոբ ՂԱԶԱՆՉՅԱՆԻ հիմնադրած «Արմմոնո» ամենամյա թատերական փառատոնը ձեռք է բերել միջազգային հեղինակություն և դարձել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Թատրոնի միջազգային ինստիտուտի Մենադրամայի ֆորումի կարևորագույն անդամներից:

(Սկիզբը` նախորդ համարում) 2. Բովանդակություն, ոչ` դատարկ հնչյուն Հայաստանի հետ բարեկամության և համագործակցման ռուսական ընկերության մտահղացած նախագծի (հեղինակներ` Վիկտոր Կրիվոպուսկով, Օլգա Գարիբովա և Վալենտին Օսիպով) գլխավոր նպատակը երկու ժողովուրդների հոգևոր-մշակութային խարխլված (ոչ երբեք` խզված) կապերի լայնամասշտաբ վերականգնումն էր£ Կոնկրետ ազդակը` Ռուսաց լեզվի տարին և ՌԴ ու ՀՀ միջև բարեկամության, համագործակցության և փոխօգնության պայմանագրի նշանավորումը միջպետական ներկայացուցչական մակարդակով£ Սեպտեմբերի 11-17¬ը Երևանում, Գյումրիում, Վանաձորում և Արցախում անցկացված 50 տարբեր միջոցառումները` գրքերի շնորհանդեսներ, համերգներ, վարպետության դասընթացներ Գեղարվեստաթատերական ինստիտուտի և մի շարք այլ բուհերի ուսանողների, Պուշկինի, Չեխովի և Մայակովսկու դպրոցների ուսուցիչների, Ազգային և մարզային գրադարանների աշխատակիցների համար, ստեղծագործական հանդիպումներ հայագետ գրող Կիմ Բակշիի, բանաստեղծ Ալեքսանդրա Օչիրովայի և ՌԴ ժողովրդական արտիստներ Վասիլի Լանովոյի ու Վալերի Զոլոտուխինի հետ, ելույթներ զորամասերում.¬ կրկին հաստատեցին ռուսական բարձր մշակույթի, դրա արարչական հիմքում ընկած հարուստ լեզվի բազմաշերտ բովանդակությանը մշտապես հաղորդակցվելով իմաստնանալու անհրաժեշտությունը£ Նաև հույս ներարկեցին, որ ավանդական փոխշփում ներով երբևէ անփոխարինելի հոգևոր լիարժեք սնունդի այդ կենսակունքը, մաքրվելով խոչ ու խութերից, նոր զուլալ վտակներով կսկսի հորդել ու վարարել` շուտով հագուրդ տալով դրա կարոտից գունազրկվող մեր ստեղծագործական մտքի հավաքական ներուժի բնականոն պահանջմունքին, սնանկացող երևակայության վերընթաց սլացքին:

Հիշո՞ւմ եք, Հայաստանի անկախացման առաջին տարիներին հեռուստաէկրանին մի տեսահոլովակ հայտնվեց: 1-2 ամյա մանուկը փորձում էր բարձրանալ-քայլել, ընկնում -ելնում էր, ընկնում-ելնում է և ապա միայն սկսում ավելի վստահ քայլել: